Abstract | Full Text PDF

GİRİŞ ve AMAÇ: Bu yazı, Türkiye Biyoetik Dergisi’nin son sayısında yayınlanmış olan Murat Civaner’in “Tıp Etiği Argümanları Bilimsel Bilgi ve Belli Değerlerle Uyumlu Olmalı” başlıklı yazısına eleştirel bir yanıt olarak planlanmış ve bu doğrultuda, etik tartışmalarında otoriter söylemin nasıl ortaya çıktığına ilişkin bir değerlendirme sunulması amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu amaçla, ilk olarak Orhan Hançerlioğlu’nun Karl Marx ve Karl Popper’a ilişkin görüşleri incelenmiş ve değer yüklü unsurların fark edilememesinin yol açtığı sorunlu bir tavır olan otoriter söylemin yazılı bir örneği sunulmuştur.
BULGULAR: Hançerlioğlu'nun yaklaşımındaki sorunun Civaner’in sunmuş olduğu argümanlarda da mevcut olduğunu göstermek amacıyla, yazarın değer yüklü niteliğini fark etmediği ve öznellik içermediğini varsaydığı bilgilere dair örnekler verilmiştir. Ardından, yakın tarihte Celal Şengör tarafından ileri sürülen “dışkı yedirmenin işkence olmadığı” yönündeki iddia ele alınmıştır. İndirgemeci nitelikteki bu iddianın sunulma ve gerekçelendirilme biçimi incelenmiş ve bu somut olgu üzerinden yola çıkarak, bilgi ile değerler arasındaki ilişkinin Civaner’in sunmuş olduğundan daha karmaşık olduğu vurgulanmıştır. Civaner’in, vicdan kavramının tıp etiği değerlendirmelerinde yer almaması gerektiği yönündeki iddiası da yine aynı olgu üzerinden değerlendirilmiş ve etik değerlendirmesinde ahlaki özneyi yok saymanın yaratabileceği tehlikelere dikkat çekilmiştir. Buna ek olarak, Türkiye’nin etik tartışmalarında “makro eksen” olarak tanımlamış olduğum perspektifin paternalist gelenekle olan ilişkisi de ele alınmıştır. Son olarak da “etiğin etiği” kavramı üzerine ulusal ve uluslararası felsefe literatüründen örnekler verilerek, etik uzmanının kendi değer çerçevesini fark etmesinin neden önemli olduğu üzerinde durulmuştur.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuç olarak, öznellik içeren unsurların Civaner’in ileri sürdüğü biçimde etik tartışmalarının dışında bırakılmasının gerçekte mümkün olmadığı ve böylesi bir yaklaşımın otoriter nitelik almasının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekilmiştir. Bu nedenle, öznelliğin baskılanması ya da yok sayılması yerine, öznel unsurların ortaya konmasını mümkün kılacak yaklaşımlara ihtiyaç olduğu vurgulanmıştır.

INTRODUCTION: This paper has been planned as a critical response to Murat Civaner’s article entitled “Medical Ethics arguments should be concordant with scientific knowledge and certain values”, published in the Autumn 2015 issue of Turkish Journal of Bioethics. It also aims to provide an evaluation of the way the authoritarian discourse manifests itself in ethical arguments.
METHODS: For this purpose, the paper first presents the views of Orhan Hançerlioğlu on Karl Marx and Karl Popper and treats these views as a written example of such authoritarian discourse, which is essentially a problematic attitude that results from an inability to acknowledge the value-laden aspects of a given perspective.
RESULTS: In order to show that problems in Hançerlioğlu's approach is also present in Civaner’s arguments, several examples where the author did not recognize the value-laden aspects and the subjective nature of information are provided. The paper then examines the recent claim by Celal Şengör, who asserted that force feeding of feces to individuals do not qualify as torture. Based on the presentation and the justification of this reductionist claim, it is emphasized that the relationship between information and values is much more complicated than those presented by Civaner. Civaner’s claim, which asserts that the concept of conscience should have no place in medical ethics arguments, is also evaluated on this basis and the dangers of excluding the moral agent in ethical evaluation are underlined. In addition, the relationship of the paternalist tradition with the perspective which I refer to as the “macro axis” is examined. Last but not least, the paper deals with the concept of “ethics of ethics” by using examples from national and international ethics literature and emphasizes the reason why it is important for the ethicist to become aware of her own scheme of values.
DISCUSSION AND CONCLUSION: The paper concludes that contrary to what Civaner has asserted, it is not possible to exclude subjective aspects from ethical argumentation and that such an appraoch will inevitably have an authoritarian quality. For this reason, the need for other approaches for revealing, rather than repressing or ignoring, the subjective aspects of ethical inquiry is underlined.

Abstract | Full Text PDF

İnsanlık tarihi kadar eski olan tıp için, yardım etme erdemi her zaman öncelikli olmuştur. Bununla birlikte, tıbbın insana ve hastalıklara yaklaşımı ve buna bağlı olarak tedavi anlayışları zaman içinde değişikliğe uğramıştır. Antik Yunan’ın Knidos ve Kos Okulları’nın sistematik taklaşımları bu anlamda iki farklı perspektifi yansıtmaktadır. Kos Okulu Hipokratik tıbbın özelliklerini taşımakta, hastalık ve hasta belli bir organa odaklanmadan bütüncül bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Knidos Okulu ise hastaya değil hastalığa odaklanmakta, semptomları dikkate alarak klinik tanıya varmaktadır. Günümüzde modern tıbbın anlayışı Knidos Okulu ile benzerlikler taşımaktadır. Hekimler gün geçtikçe uzmanlaşmakta ve Hippokrates’in “Hastalık yok, hasta var” aforizmasının tersine yabancılaşmış bir tıbbın uygulayıcı haline gelmektedirler. Hızla gelişen teknoloji ve sürekli artan bilgi birikimi ile birlikte günümüzde “insancıl” tıp kavramından uzaklaşıldığı ileri sürülebilir. Ek olarak, günümüz tıbbına iş dünyası kavramlarının entegre edilmeye çalışılması ve sağlığın ticarileşmesi bu fenomen üzerine önemli etkilere sahiptir. Hasta-hekim ilişkisinin “tüketici memnuniyeti” kavramı üzerine kurgulanması ve değerlendirilmesi hekimlerin meslekleri ve hastalarına dair düşüncelerini etkilemekte, tıbbın geleneksel erdemlerinden uzaklaşılmasına yol açmaktadır. Bu süreçte hekimlere duuylan saygı ve güven azalmakta, hastalar sağlık sorunları için alternatif arayışlara yönelebilmektedir. Bu kaygı verici gelişmeler karşısında “insancıl tıp” anlayışına geri dönülmesi tıbbın toplumsal bir kurum olarka varoluşu, sağlık hakkı ve meslekler değerler açısından yaşamsal önemdedir.

For medicine, which is as old as history of humanity, the virtue of helping has always been a priority. However, the way medicine see diseases and human being changed from time to time, and the treatment approaches were shaped accordingly. Ancient Greek’s Knidos and Kos Schools of Medicine reflecting one of the earliest schools of systematic medical education show us two distinct perspectives. School of Kos carries the characteristics of Hippocratic medicine and reach a diagnosis not considering the disease symptoms but through the disease itself, and the prognosis of the patient is taken into consideration as well. The disease and the patient are handled with a holistic view without focusing on an organ and the treatment is planned accordingly, while the School of Knidos focuses mainly on the disease not to the patient and reach a clinical diagnosis based on the specifications presented from the symptoms. Today’s modern medicine mentality has significant similarities with the School of Knidos approach. This model ignores the cases specific to the patient while diagnosing and applying treatment methods. The physicians who get more specialised every day are becoming implementers of an alienated medicine in contrast to Hippocrates’s “There is no disease, but the patient” aphorism. Nowadays, with the rapidly developing technology and ever-growing accumulation of knowledge, it is possible to say that we moved away from the “humanistic” medicine concept. In addition, in today’s medicine, embedding the business concepts into medicine and commercialization of medicine have significant effects on this phenomenon. The establishment and assessment of the relationship of patient-physician on the basis of ‘customer satisfaction’ is changing physicians’ opinions on their profession and patients, which leads to a worrisome transformation such as moving away from traditional medical virtues. In this process, respect and trust for the physician are shaken and patients tend to look for various alternative methods for their health problems. In view of this worrisome development, returning to the ‘humanistic medicine’ seems vital for social existence of medicine, rights related health and professional values, instead of today’s modern medicine which ignores the holistic approach to complicated nature of human being, and prioritizes business world concepts, such as cost-effectiveness, profit, productivity and competition.

Abstract | Full Text PDF

Kesin bir tanım yapmak zor olsa da, yararsız tedavi (ya da nafile, boşuna, beyhude tedavi) için, “yararlı bir amaca hizmet etmeyen, tümüyle etkisiz tedaviler” şeklinde bir açıklama getirilebilir. Yararsız tedavi kapsamında ortaya çıkan sorunların çözümü için, iki farklı yaklaşım önerilmektedir. Bu amaçla, ya tedaviyi sonlandırma ya da tedaviyi başlatmama için gereken ölçütler oluşturulur, ya da mevcut sorunların çözümüne yönelik süreçler üzerine odaklanılır. Sorunun çözümünde en önemli aşamalardan birisi ise, kurumsal politikaların oluşturulmasıdır. Bu tür politikalar hasta, hasta yakınları, hekimler ve kurumların katılımını sağlamalı, ayrıca sürece etik danışmanlık ve etik kurullar gibi yapıları dahil etmelidir.

Although it is difficult to make a clear definition of futile treatment, it can be explained as “serving no useful purpose, completely ineffective treatments”. Two different approaches are suggested to solve the problems related with futile treatment. Either it is formed criteria for withholding or withdrawing treatment or it is focused on the processes toward solving of present problems. One of the important steps of solving problem is to form instutional policies. These kind of policies should provide the participation of patient, surragetes, physicians and instutions as well as should incorporate the systems such as ethical consultation and ethics committees to this process.

Abstract | Full Text PDF

GİRİŞ ve AMAÇ: Araştırma hemşirelerin etik eğitiminin meslek hayatına yansıması konusundaki duygu, düşünce ve görüşlerini ortaya koyarak etik eğitiminin şekillenmesine katkı sunmak amacıyla yapılmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama yöntemlerinden biri olan odak grup görüşmesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, Aralık 2015- Ocak 2016 tarihleri arasında Ankara il sınırları içerisinde yer alan üniversite, eğitim araştırma ve devlet hastanelerinin dâhiliye, cerrahi ve yoğun bakım kliniklerinde çalışan ve çalışmaya katılmayı kabul eden ve eğitimleri sırasında etik eğitimi alan 21 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Toplam üç odak grup görüşmesinde elde edilen veriler tematik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.
BULGULAR: Çalışmaya katılan hemşireler genellikle etik eğitiminde öğrendikleri bilgileri hatırlayamadıklarını, kinikte karşılaşılan vakalar üzerinde yapılan tartışmaların daha akılda kalıcı olduğunu belirtmişlerdir. Etik derslerinde öğrendikleri ile klinikte karşılaştıkları durumlar arasında çelişki yaşadıklarını; mesleki sınırların belirli olmaması, yönetimsel/ sistemden kaynaklanan sorunlar (malzeme-personel eksikliği, iş yükü fazlalığı) gibi pek çok faktörden dolayı nitelikli- kaliteli bakım veremediklerini ve dolayısı ile etik ilkelere uygun davranma konusunda yetersiz kaldıklarını belirtmişlerdir. Hemşireler etik eğitiminin önemli olduğunu, ancak teorik eğitimden çok, uygulamalı bir eğitim modeli benimsenmesinin eğitimin etkisini arttıracağını ve ayrıca eğitimin sürekli olması gerektiğini ifade etmişlerdir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuç olarak hemşireler etik eğitiminin önemli olduğunu ancak eğitimin kalıcı olması gerektiğini; etik eğitimleri sırasında öğrendikleri ve doğru olduğunu bildikleri tutumları, klinikte yaşanan pek çok faktör nedeniyle çalışma hayatına yansıtamadıklarını ifade etmişlerdir. Bu bağlamda, hemşirelik lisans eğitim programlarında etik eğitiminin klinik odaklı ve interdisipliner olması, mezuniyet sonrasında da eğitim verilmesi gerektiği önerilmektedir.

INTRODUCTION: This research was prepared as a qualitative study for the contribution to the ethics education studied during nursery education and reflections on nurses’ practices by researching nurse’s experiences.
METHODS: In this study, data were obtained by focus group discussion method used in qualitative research. This study was completed during December 2015 – January 2016 with nurses working at University Hospitals’, Training and Research Hospitals’, Local Hospitals’ Internal Medicine, Surgery and Intensive Care Unit Departments. Inclusion Criteria was obtained in ethics class during education and at least 1 year experience. 21 nurses included in this study. Participants were divided into 3 groups and focus group interview was made. The obtained data were analyzed by thematic analysis method.
RESULTS: Participant nurses remarked that in general they cannot remember the knowledge which they learned during ethical classes but case debates are more memorable. Nurses expressed that the most ethical problems are related to ethical principles, malpractice, lack of professional boundaries, managerial problems, systemic problems. They claimed that in most cases there is a contradiction between their learnings and situations that they encounter in clinics and they stated that they are insufficient to represent ethical behavior due to factors like work load, supply and personal deficiency, inadequate professional definition. Nurses stated that ethical education is important but practical education is more efficient than theory and education should be continuous.
DISCUSSION AND CONCLUSION: As a result, nurses declared that ethical education is important but it should be continuous; they cannot reflect their knowledge on their practical life due to many factors that they encounter on the clinics. In this manner, ethical education at the nursery university program should be clinical oriented, multi-disciplinary and continuous after the graduation.

Abstract | Full Text PDF

GİRİŞ ve AMAÇ: Profesyonalizm kavramı tüm dünyada yaygın olarak kullanılsa da, ne olduğuna dair açık bir tanım bulunmamaktadır. Bu durumun meslek kavramına yüklenen farklı anlamlardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Tıbbi profesyonalizme ilişkin araştırma ve yayınların sayısında son yıllarda hızlı bir artış yaşanmakta; bu kaynaklardaki bazı tanımlar ayrıntılı bir anahtar kelime listesini ortaya koymaktadır. Veteriner hekimliğinde bu konudaki çalışmalar insan hekimliği ile karşılaştırıldığında hala sınırlı sayıda kalmıştır. Bu araştırma, veteriner hekimliği alanında veteriner hekimlerin profesyonalizmi nasıl kavramsallaştırdıklarını tanımlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu nitel araştırma Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz olarak tasarlanmıştır. Örneklemde, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde çalışan veteriner hekimler yer almıştır. Örneklem stratejisi olarak amaçlı örnekleme yöntemi seçilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmış, daha sonra içerik analizi uygulanmıştır. Bu işlem sırasında bir uzman yardımıyla iç ve dış tutarlıklar kontrol edilmiştir. Analiz sonucunda anlam üniteleri oluşturulmuş ve sınıflandırılmıştır. Bulgular tablolar halinde gösterilmiş ve yorumlanarak tartışılmıştır.
BULGULAR: Bu çalışmada, veteriner hekimliği ve insan hekimliğinde profesyonalizm kavramını tanımlamak için kullanılan birçok ortak terim olduğu saptanmıştır. Veteriner hekimliğinde profesyonalizm deneyimli ve deneyimsiz veteriner hekimler tarafından benzer yaklaşımlarla kavramsallaştırılmıştır. Katılımcıların bu kavrama yaklaşımlarında etik ve ahlaki değerler öncelikli olarak ve birlikte ifade edilmiştir. İyi veteriner hekim tanımının genel olarak veteriner hekimliğinde profesyonalizm tanımıyla uyumlu olduğu gözlenmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: İnsan hekimliği ile karşılaştırıldığında, veteriner hekimliğinde profesyonalizm kavramı ile ilgili sınırlı sayıda çalışma mevcuttur. Bu çalışma, veteriner hekimlerin profesyonalizmi; çoğunlukla tıbbi profesyonalizmi tanımlamak için kullanılan birtakım değerler ve beklenen davranışlarla ilgili bazı terim ve açıklamalar kullanarak kavramsallaştırdıklarını göstermiştir. Bunların arasında etik ve ahlaki değerlere öncelik verilmiştir. Bu değerlere ve davranışlara iyi veteriner hekimin tanımlanmasında da atıfta bulunulmuştur. Kuşkusuz, bu çalışmada verilen anlam ünitelerini veteriner hekimliğinde profesyonalizmi tanımlamak için yeterli değildir. Ancak bu ünitelerin, gelecekte yapılacak benzer çalışmalar için iyi bir başlangıç noktası sundukları da kabul edilmelidir.

INTRODUCTION: Although the concept of professionalism is widely used in all over the world, there is no clear definition that describes exactly what it is. This is thought to result from different meanings which are attributed to the concept of profession. The number of researches and publications on medical professionalism has increased rapidly in recent years. In this sources some definitions reveal a detailed list of keywords. Compared with medicine, veterinary medicine has still got limited studies on this subject. This research was carried out to determine how veterinarians conceptualize professionalism in the field of veterinary medicine.
METHODS: This qualitative study was designed as an Interpretative Phenomenological Analysis (IPA). The sample was consisted of veterinarians who have carried out their duties at the Veterinary School of Ankara University. The sampling strategy was purposive sampling. Data were collected via semi-structured interviews then content analysis was applied. During this process, internal and external consistencies were checked with an expert’s help. As a result of the analysis the meaning units were created and classified. Results were shown in the tables, interpreted and then discussed.
RESULTS: In this study it is found that veterinary and human medicines have many common terms for conceptualization of professionalism. Veterinary professionalism were conceptualized with similar approaches by experienced and inexperienced veterinarians. Ethics and moral values were expressed primarily and together in participant’s approaches to this concept. The definition of good veterinarians is generally consistent with the definition of veterinary professionalism.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Compared with medicine, veterinary medicine has still got limited studies about professionalizm. This research shows that veterinarians conceptialize professionalism by using some terms and explanations related to some values and desired behaviors of which many of them are also used for conceptialize medical professionalism. Among them ethics-moral values have been given priority. These values and behaviours are also refered for the definition of good veterinarian. There is no doubt that the meaning units; which were given in this study are not enough for the definition of veterinary professionalism. However, these units offer a good starting point for similar works to be done in the near future.

Abstract | Full Text PDF

Abstract | Full Text PDF

Abstract | Full Text PDF

Abstract | Full Text PDF

Abstract | Full Text PDF