Short-term results of patients with spontaneous subarachnoid hemorrhage (sSAH) in intensive care unit: Single-center experience

¹Department of Chest Diseases, Division Of Intensive Care Medicine, Faculty of Medicine, Karadeniz Technical University
²Clinic of Intensive Care Medicine, Samsun Training and Research Hospital, Health Sciences University
³Department of Anesthesiology and Reanimation, Division Of Intensive Care Medicine, Faculty of Medicine, Karadeniz Technical University
⁴Department of Anesthesiology and Reanimation, Division Of Intensive Care Medicine, Faculty of Medicine, Ondokuz Mayıs University

INTRODUCTION: Few studies have evaluated patients with spontaneous subarachnoid hemorrhage (sSAH) from the intensivist perspective. The aim of this study is to report the results of sSAH patients in a high-volume center monitored by a team experienced in the fields of brain surgery, interventional radiology, and intensive care.
METHODS: Data for sSAH patients followed-up between January 2014 and July 2018 in intensive care unit (ICU) were retrieved from ICU patient observation charts, file records, and the hospital automation system.
RESULTS: One hundred fifty patients were enrolled the study. Sixty-one (40.7%) of these were deceased in intensive care. Mortality rates between patients with vasospasm (42.8%) and without vasospasm (40%) were similar (p=0.917). Vasospasm developed in 37.8% of the 45 patients undergoing endovascular coiling, and in 19.2% of those undergoing neurosurgical clipping (p=0.044). Median times elapsing before endovascular or surgical procedures were 2.5 days (IQR: 2-5) in surviving patients and 2 days (IQR: 1-5) in the non-survived group (p=0.164). Blood sodium and blood chloride were significantly higher in the non-survived group from the third day onward. Median blood sodium values exceeded 142 mEq/L in the non-survived group, but were lower than 142 mEq/L on the same days in the survived group.
DISCUSSION AND CONCLUSION: With this study we could say GCS at admission to ICU is one of the important effects which affects treatment success. GCS is an important independent factor as the timing or type of treatment (surgical clipping/endovascular coiling) and medical treatments such as nimodipine in the treatment of sSAH patients requiring intensive care. Besides the incidence of vasospasm was higher in patients undergoing endovascular coiling. Increased sodium and chloride values during follow-up are the only parameters significantly associated with mortality.

Keywords:

Yoğun bakımda spontan subaraknoid kanamalı hastaların kısa dönem sonuçları: Tek merkez tecrübeleri

¹Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı
²Sağlık Bilimlieri Üniversitesi, Samsun Eğitim Araştırma Hastanesi, Yoğun Bakım Kliniği
³Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı
⁴Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı

GİRİŞ ve AMAÇ: Spontan subaraknoid kanamalı (sSAK) hastaların yoğun bakımcılar gözüyle değerlendirildiği az sayıda çalışma mevcuttur. Çalışmamızda; mortalitesi ciddi oranda yüksek böyle bir hastalığın beyin cerrahisi, girişimsel radyoloji, yoğun bakım alanında deneyimli bir ekiple takip edildiği bir high volume center’daki takip sonuçlarını paylaşmayı amaçladık.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Yoğun bakım ünitemizde Ocak 2014-Temmuz 2018 tarihleri arasındaki yaklaşık 5 yıl boyunca izlenen sSAK hastalarının verileri, yoğun bakım ünitesi (YBÜ) hasta izlem çizelgeleri, dosya kayıtları ve hastane otomasyon sistemi kullanılarak toplanmıştır.
BULGULAR: sSAK ile takipli 150 hasta dahil edilmiştir. Altmış-bir (%40,7) hasta yoğun bakımda kaybedilmiştir. Vazospazm gelişen hastalarında mortalite oranı (%42.8), ile vazospazm gelişmeyen hastalarındaki mortalite oranı (%40) benzerdir (p=0.917). Endovaskuler coiling yapılan 45 hastanın 17'sinde (%37.8) vazopazm gelişirken, neurosurgical clipping yapılan 73 hastanın 14'ünde (%19.2) vazospazm gelişmiştir (p=0.044). Hem kan sodyum hem kan klor düzeyleri 3. günden itibaren istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde eksitus grubunda yüksek seyretmiştir. Medyan kan sodyum değerleri eksitus grubunda 142 mEq/L üstünde seyrederken, yaşayan grupta aynı günlerde kan sodyum düzeyi 142 mEq/L altında seyretmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışma ile YBÜ'ye kabulde GCS'nin tedavi başarısını etkileyen önemli etkilerden biri olduğunu söyleyebiliriz. GCS, yoğun bakım gerektiren sSAH hastalarının tedavisinde zamanlama veya tedavi türü (cerrahi / endovasküler klips) ve nimodipin gibi tıbbi tedavilere ek olarak önemli bir bağımsız faktördür.Takipteki sodyum ve klor değerlerinin artışı ise mortalite üzerinde anlamlı bulunan tek parametrelerdir.

Anahtar Kelimeler:

Mehtap PEHLİVANLAR KÜÇÜK, Çağatay Erman Öztürk, Ahmet Oğuzhan KÜÇÜK, Esra Turunç, Fatma Ülger. Short-term results of patients with spontaneous subarachnoid hemorrhage (sSAH) in intensive care unit: Single-center experience. Türk Beyin Damar Hast Derg. 2021; 19(4): 174-183

Corresponding Author: Mehtap PEHLİVANLAR KÜÇÜK, Türkiye