. 2010; 67(2): 97-112 | ||||
Organofosfatlı pestisit zehirlenmeleri ve serum paraoksonaz 1 (PON1) enziminin organofosfat metabolizmasındaki rolüBirsen Can DemirdöğenRefik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Tüketici Güvenliği Ve Sağlık Etkileri Araştırma Laboratuvarları, AnkaraDünya Sağlık Örgütünün verilerine göre tüm dünyada yılda 3 milyona yakın pestisit zehirlenmesi meydana gelmekte, bunların 220.000’i ölümle sonuçlanmaktadır. Son yıllarda sıklıkla kullanılan pestisitlerden olan organofosfatlar, asetilkolinesteraz enzimini baskılayarak nörotoksisiteye yol açarlar. Serum paraoksonaz 1 (PON1) serumda HDL’ye bağlı olarak bulunan ve organofosfatların aktif formu olan oksonların hidroliz reaksiyonunu katalizleyerek parçalanmalarını sağlayan bir enzimdir. Her ne kadar paraoksonu hidrolizleyen enzim olarak tanınsa da, PON1’in paraoksonaz aktivitesi biraz zayıftır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda saflaştırılmış PON1 enjeksiyonunun klorprifos ve diazinona karşı koruma sağladığı, ancak paration maruziyetine karşı etkili olmadığı görülmüştür. PON1’in organofosfat maruziyetine karşı koruyucu olarak kullanılabilmesi için enzimin katalitik verimi arttırılmalı ve yeterli miktarda elde edilebilmelidir. Son yıllarda protein mühendisliği yöntemleri kullanılarak PON1’in bazı amino asitlerinde değişiklikler yapılmış, bu PON1 varyantları bakteriyel sistemlerde yeterli seviyelerde ifade edilmiş ve bazı organofosfatlara karşı enzim aktivitesinde artışlar sağlanmıştır. Bu derlemede, PON1’in organofosfat metabolizmasındaki rolüne ve organofosfat zehirlenmelerinde antidot olarak kullanılabilmesi için PON1’in geliştirilmesine yönelik araştırmalardaki son gelişmelere değinilmiştir. Anahtar Kelimeler: Antidot, insektisit, organofosfat, paraoksonaz, pestisit, PON1, zehirlenmeOrganophosphate pesticide poisonings and the role of serum paraoxonase 1 (PON1) enzyme in organophosphate metabolismBirsen Can DemirdöğenRefik Saydam National Public Health Agency, Consumer Safety And Health Effects Research Laboratories, AnkaraAccording to data from the World Health Organization, nearly 3 million pesticide poisonings occur per year worldwide; 220,000 of these poisonings result in death. Birsen Can Demirdöğen. Organophosphate pesticide poisonings and the role of serum paraoxonase 1 (PON1) enzyme in organophosphate metabolism. . 2010; 67(2): 97-112 Sorumlu Yazar: Birsen Can Demirdöğen, Türkiye |
|