Çankırı ilindeki sığırlarda kene türlerinin dağılımının belirlenmesi
Banuçiçek YÜCESAN1, Onur OKUR2, Yusuf YILMAZ3, Tuba BAYIR4, Özcan ÖZKAN51Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, 18100, Çankırı/Türkiye.2Çankırı Atkaracalar Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, 18100, Çankırı/Türkiye.
3Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, 06430, Çankaya/Ankara/Türkiye
4Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı, 42250, Selçuklu/Konya/Türkiye
5Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Çankırı/Türkiye
GİRİŞ ve AMAÇ: Keneler, Dünya’nın birçok yerinde bulunan ve besi hayvanları, vahşi hayvanlar ve insanlar da dahil olmak üzere omurgalıları parazitleyen eklembacaklılardır. Kene popülasyonunun insanlar ve hayvanlar arasındaki dağılımı, büyük ekonomik kayıplara da yol açması nedeniyle dikkate alınmadır. Bu çalışma Çankırı ilinde yetiştirilen sığır popülasyonunda kenelerin tespitini amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışmada Haziran 2022 ile Ekim 2022 tarihleri arasında 150 sığırdan kene örnekleri toplandı. Keneler bir stereomikroskop kullanılarak morfolojik olarak teşhis edildi.
BULGULAR: Toplanan kenenin tamamı yetişkin keneler olup, 516 (%43.1)’sı erkek, 680 (%56.9)’i dişiydi. En yüksek sıklığı Haemaphysalis punctata 845 (%70.7) tipi keneler oluşturmaktadır. Bundan sonra sırasıyla 120 (%10) Dermacentor marginatus ve 113 (%9.4) Rhipicephalus sanguineus türü sıklıkla görülmektedir. En az görülen kene türü 4 adet (%0.3) ile Ixodes ricinus olup, bunu 9 (%0,8) ile Rhipicephalus bursa ve 9 (%0.8) ile Hyalommma marginatum türleri takip etmektedir. Kene türleri arasında cinsiyet dağılımı yönünden anlamlı derecede bir fark görülmüştür (p<0,001), bu farklılık görülme sıklığı gözönünde bulundurulduğunda en belirgin olarak R. sanguineus türünde %75 dişi, %25 erkek dağılımı şeklinde saptanmıştır. Çardaklı ve Yakalı’da R. sanguineus; Budakpınar ve Soğluk’da D. marginatus; Eyüpözü, Susuz, Kızılıbrık, Ilıpınar, Hüyük ve Bozkuş İlçesi’nde Hae. punctata’nın en yaygın kene türü olduğu belirlendi. Susuz ve Kızılıbrık’da en yaygın tür Haemaphysalis spp.’dir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışma sığırlarda kene popülasyonunun araştırılmasıyla sağlık ve ekonomiye katkı sağlamıştır. Kenelerin dağılımı bölgeler, iklimler, hayvancılık faaliyetleri açısından farklılık göstermektedir. Çankırı’da daha önce böyle çalışmalar yapılmadığından, karşılaştırma fırsatımız doğmamıştır. Sığırlara öncelik verilmesi hayvancılığın gelişmiş olduğu bu bölgede kene popülasyonunun tanımlanmasına yardımcı olmuştur. Keneler incelenerek bölgesel olarak, kene kaynaklı hastalıklarla mücadelede veriler kazanılmıştır. Çalışmada Karadeniz ve İç Anadolu bölgeleri arasındaki kenelerin dağılımı incelenmiş ve bölgesel veriler de elde edilmiştir.
Determination of the distribution of tick species in cattle in Çankırı (Province, Türkiye)
Banuçiçek YÜCESAN1, Onur OKUR2, Yusuf YILMAZ3, Tuba BAYIR4, Özcan ÖZKAN51Cankırı Karatekin University, Faculty of Health Science, 18100, Cankırı/Türkiye2Cankırı Atkaracalar District Directorate of Agriculture and Forestry, 18100, Cankırı/Türkiye
3Ministry of Health, Public Health General Directorate of Türkiye, 06430, Cankaya/Ankara/Türkiye
4Selçuk University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Biostatistics, 42250, Selçuklu/Konya/Türkiye
5Cankırı Karatekin University, Faculty of Sience, Department of Biology, Cankırı/Türkiye
INTRODUCTION: Ticks are arthropods found in many parts of the world that parasitize vertebrates, including livestock, wild animals, and humans. The distribution of tick in animals is an issue that needs to be taken into consideration as it also causes great economic losses. This study aims to detect ticks in the cattle population raised in Çankırı (province, Türkiye).
METHODS: In this study, tick samples were collected from 150 cattle between June and October 2022. Tick samples (n=1196) were identified morphologically using a stereomicroscope.
RESULTS: All collected ticks were adults, of these 516 (43.1%) were males and 680 (56.9%) females. With 845 (70.7%) specimens Haemaphysalis punctata was the most prevalent species, followed by Dermacentor marginatus 120 (10%), R. sanguineus 113 (9.4%). The least common tick type was Ixodes ricinus with 4 (0.3%), followed by Rhipicephalus bursa 9 (0.8%), and Hyalomma marginatum 9 (0.8%). There was a significant difference in terms of gender distribution between tick species (p<0.001), which was most pronounced in the case of R. sanguineus where 75% of the specimens were females and 25% males. R. sanguineus was the most prevalent species in Cardaklı and Yakalı; D. marginatus in Budakpınar and Soğluk; while Hae. puncatata in Eyüpözü, Susuz, Kızılıbrık, Ilıpınar, Hüyük, and Bozkuş District. The most common ticks in Susuz and Kızılıbrık belonged to the genus Haemaphysalis.
DISCUSSION AND CONCLUSION: This study contributed to health and economy by investigating the tick population in cattle. The distribution of ticks varies according to regions, climates and livestock activities. Since such studies have not been conducted in Çankırı before, we did not have the opportunity to compare with other studies. Prioritizing cattle has helped define the tick population in this region where animal husbandry is developed. By examining ticks, data was gained regionally in the fight against tick-borne diseases. In the study, the distribution of ticks between the Black Sea and Central Anatolia regions was examined and regional data was also obtained.
Sorumlu Yazar: Banuçiçek YÜCESAN, Türkiye
| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Yazara e-posta gönder
Benzer makaleler Google Scholar |
 (80 kere görüntülendi) (75 kere indirildi) |