. 2009; 66(3): 123-131 | ||||
Ulusal Bir Dış Kalite Kontrol Programına Olan İhtiyaç Ve Ülkemiz ŞartlarıMüjdat Aytekin1, Esmeray Alacadağlı2, Lütfi Akın2, Ayşegül Taylan Özkan2, David W. Seccombe31Mardin Devlet Hastanesi, Mardin2Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sıhhiye - Ankara 3Canadian External Quality, Assessment Laboratory, Vancouver - Kanada Tıbbi laboratuvarlar her sağlık sisteminde bilgi akışının tam merkezinde yer alırlar. Klinisyenler tanı ve tedavilerini rutinde yaptıkları analizlerin sonuçlarına dayandırırlar. Bu analizler klinik kararları %75 oranında etkilerler. İdeal şartlarda, nerede yapıldığına bağlı olmaksızın, test sonuçlarının tüm ülkede tutarlı, doğru ve güvenilir olmasını ulusal düzeyde sağlayan ve bunu izleyen bir sisteme sahip olunması arzu edilmektedir. Diğer ülkelerden elde edilen deneyimler herhangi bir düzene tabi olmayan laboratuvarların, tipik olarak kendilerince birtakım prosedürler/protokoller uyguladıklarını ve ürettikleri test sonuçlarının da sıklıkla standartların altında ve yanlış olduğunu ortaya koymaktadır. Bu şartlar altında test protokolleri laboratuvardan laboratuvara önemli derecede değişmektedir. Bu laboratuvarlar yakından incelendiğinde de ISO 9000-2000; ISO 15189 gibi uluslararası tanınmış süreç yönetimi standartlarına ve tıbben uygun analitik performans standartlarına göre belirgin bir şekilde eksik oldukları görülmektedir. Ulusal ve/veya uluslararası yeterlilik testleri ve laboratuvarlar arası karşılaştırma; klinik laboratuvarların kalite kontrolünün en önemli bileşenlerinden olup akredite olmayı hedefleyen laboratuvarlar için temel kalite araçlarındandır. Türkiye’deki klinik laboratuvarlar 992 No’lu Kanun olarak bilinen 1927’de yasalaşmış mevzuata göre değerlendirilmektedir. Ülkemizdeki sağlık sisteminde tıbbi laboratuvarlar tarafından sağlanan analizlerin kalitesini izleyen ve güvence altına alan ulusal bir sistem bulunmamaktadır. Bu derlemede Türkiye’de ulusal bir dış kalite kontrol programı kurulmasının gerekliliği ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı’nın bu oluşuma adres olup olamayacağı tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ulusal, dış kalite kontrol programı, yeterlilik testleri, laboratuvarlar arası karşılaştırmaNeeds for National External Quality Program and Conditions of the CountryMüjdat Aytekin1, Esmeray Alacadağlı2, Lütfi Akın2, Ayşegül Taylan Özkan2, David W. Seccombe31Mardin Devlet Hastanesi, Mardin2Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sıhhiye - Ankara 3Canadian External Quality, Assessment Laboratory, Vancouver - Kanada Medical laboratories are at the hub of the information flow within any health care system. Physicians make diagnosis and management depend on the test results generated routinely. These analyses trigger clinical decisions at a rate of 75%. At ideal conditions, it would be desirable to have a system that monitors and ensures at a national level that all test results within a country are accurate, consistent and reliable regardless of wherever analyses are performed. Experience from other countries has revealed that unregulated medical laboratories typically operate with a series of in-house procedures/protocols and the test results they produce are often sub-standard and inaccurate. Under such circumstances, the testing protocols vary significantly from laboratory to laboratory. Müjdat Aytekin, Esmeray Alacadağlı, Lütfi Akın, Ayşegül Taylan Özkan, David W. Seccombe. Needs for National External Quality Program and Conditions of the Country. . 2009; 66(3): 123-131 Sorumlu Yazar: Esmeray Alacadağlı, Türkiye |
|