Ailevi hiperkolesterolemi: Epidemiyoloji, genetik, tanı ve tarama
Ümit Yaşar Sinan1, Vedat Sansoy21Viranşehir Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Şanlıurfa2İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü, Kardiyoloji Anabilim Dalı, İstanbul
Ailevi hiperkolesterolemi (AH), plazma düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol (LDL-K) düzeylerinde ciddi yükselmeye neden olan ve hayatın erken dönemlerinde kardiyovasküler hastalık (KVH) riskini artıran, otozomal dominant (OD) geçişli genetik bir bozukluktur. Hastalığın homozigot ve heterozigot AH olmak üzere iki şekli bulunmaktadır. AH olgularının %85’ten fazlası LDL Reseptörü (LDL-R) genindeki kalıtsal mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Hastalık daha az olarak apolipoprotein B (Apo B), pro-protein convertase subtilisin/kexin 9 (PCSK9) veya nadiren LDLR adaptör protein
1 (LDLRAP 1) proteinlerini kodlayan genlerde mutasyon sonucu oluşur. Özellikle çocukluk yaş grubunda olmak üzere hayatın her döneminde sıklıkla tanısı gözden kaçabilen ve
yeterince tedavi edilmeyen bir hastalıktır. Olguların ancak yaklaşık %20’sinde tanı konur. AH hastalarında erken başlangıçlı KVH riski normal popülasyona göre 20 kat yüksektir.
Erken teşhis, uygun korunma ve tedaviye olanak sağlayarak KVH’ye bağlı morbidite ve mortaliteyi azaltır. AH’nin klinik tanısında kabul edilmiş uluslar arası tek tanı kriter dizisi
yoktur. En sık kullanılan ve geçerliliği istatistiksel- genetik olarak kabul gören tanı kriteri dizileri Amerika Birleşik Devletleri kaynaklı ‘Erken Ölümden Korunmak İçin Erken Teşhis
Koy’ (Make Early Diagnosis to Prevent Early Death-MEDPED), Birleşik Krallık kaynaklı “UK Simon Broome” ve Hollanda kaynaklı “Dutch Lipid Clinic” kriterleridir. Erken tanı ve
KVH’den korunma için AH’li hastanın bütün birinci derece yakınları lipit düzeyleri yönünden taramadan geçirilmelidir. AH’de teşhis ve klinik yönetim için genellikle genetik tarama
gerekli değildir ancak tanı belirgin değilse yararlı olabilir.
Familial hypercholesterolemia: epidemiology, genetics, diagnosis, and screening
Ümit Yaşar Sinan1, Vedat Sansoy21Viranşehir State Hospital, Cardiology Clinic, Sanlıurfa, Turkey2Istanbul University, Institute of Cardiology, Department of Cardiology, Istanbul, Turkey
Familial hypercholesterolaemia (FH) is an autosomal dominant genetic disorder characterized by elevated plasma levels of low-density lipoprotein-cholesterol (LDL-C) and increased risk of premature coronary heart disease. There are two types of FH, namely homozygous and heterozygous FH. FH is most commonly (85%) attributable to mutations in the LDL receptor (LDL-R) gene. Other rare causes are the mutations of genes encoding apolipoprotein B (Apo B), pro-protein convertase subtilisin/ kexin type 9 (PCSK9) and LDL adaptor protein 1 (LDLRAP 1). FH is both underdiagnosed and undertreated, particularly among children. Approximately 20% of patients are diagnosed and, of those, only a small minority receive appropriate treatment. The risk of premature coronary heart disease (CHD) is elevated about 20-fold in untreated FH patients. Early diagnosis of FH enables prompt treatment and prevention of consequent morbidity and mortality from premature CHD. There is no single internationally accepted set of criteria for the clinical diagnosis of FH. The most commonly used are the US (Make Early Diagnosis to Prevent Early Death) MEDPED, the UK (Simon Broome), and the Dutch Lipid Clinic sets of criteria that have been statistically and genetically validated. For early diagnosis and prevention of CVD, testing lipid levels in all first-degree relatives of diagnosed FH patients is necessary. Genetic screening for FH is generally not needed for diagnosis or clinical management, but may be useful when the diagnosis is uncertain.
Sorumlu Yazar: Vedat Sansoy, Türkiye
| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Yazara e-posta gönder
Benzer makaleler Google Scholar |