Türkiye’de obezite sıklığı ve bel çevresi verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu
Dilek Ural1, Mustafa Kılıçkap2, Hüseyin Göksülük2, Doruk Karaaslan3, Meral Kayıkçıoğlu4, Necla Özer5, Cem Barçın6, Mehmet Birhan Yılmaz7, Adnan Abacı8, Şule Şengül9, Turgay Arınsoy10, Yunus Erdem11, Yavuz Sanisoğlu12, Mahmut Şahin13, Lale Tokgözoğlu51Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, İstanbul2Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD, Ankara
3Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, İstanbul
4Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, İzmir
5Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
6Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
7Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Sivas
8Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
9Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Ankara
10Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Ankara
11Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Ankara
12Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Ankara
13Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Samsun
Amaç: Obezite, XXI. yüzyılın en önemli toplumsal salgını olup, Türk toplumunda insidansı yıldan yıla artmaktadır. Bu makalede, Türkiye’de obezite sıklığının güncel durumu ve yıllar içindeki değişimini değerlendirmek amacıyla, son 15 yıl içerisinde gerçekleştirilen epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme ve meta-analizi sunulmuştur.
Yöntemler: Türkiye’de son 15 yılda yapılan epidemiyolojik çalışmalar; Ovid Medline, Web of Science Core Collection ve ULAKBİM veritabanlarında, Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Kardiyoloji, Nefroloji ve Endokrinoloji Dernekleri’nin web sayfalarında tarandı. Sadece bir bölgeye yönelik çalışmalar çalışma dışı bırakıldı. Analize alınan araştırmalar, özel bir yanlılık (bias) skoru ile değerlendirilerek yanlılık riski yüksek ve düşük olarak iki gruba ayrıldı. Vücut kitle indeksi, bel çevresi, obezite ve abdominal obezite prevalansı kaba (crude) değerler olarak hesaplandı. Meta-analizde rastgele etkiler modeli (random effects model) kullanıldı. Prevalans ve obezite değerlerindeki heterojeniteyi ve zamansal değişimi değerlendirmek üzere meta-regresyon analizi yapıldı.
Bulgular: Makale seçiminde ve yanlılık skorlamasında iki araştırıcı arasındaki uyum mükemmel düzeyde bulundu (kappa=0.95). Çalışmalar arasındaki heterojenite yüksekti. Beden kitle indeksi (10 çalışma, n=93.554) kadınlarda 28.2 kg/m2 ve erkeklerde 26.5 kg/m2 olarak hesaplandı. Obezite prevalansı (12 çalışma, n=106,553) kadınlarda %33.2, erkeklerde %18.2 idi. Bel çevresi ölçümü yapılmış altı çalışmada (n=66.591), değerler kadınlarda 89.72 cm ve erkeklerde 93.57 cm bulundu. Abdominal obezite prevalansı (5 çalışma, n=62331) ise özellikle kadınlarda daha da yüksek oranda (%50.8’e karşı %20.8) idi. Meta-regresyon analizinde yaşın çalışmalar arasında obezite prevalansındaki farklılıkları kısmen açıklayan bir faktör olduğu ama çalışmaların yapılma yıllarının obezite oranlarını değiştirmediği görüldü.
Sonuç: Obezite ve özellikle abdominal obezite oranı Türk kadınlarında önemli derecede yüksek olup, özellikle kadınlara yönelik sağlık politalarının geliştirilmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Data on prevalence of obesity and waist circumference in Turkey: Systematic review, meta-analysis and meta-regression of epidemiological studies on cardiovascular risk factors
Dilek Ural1, Mustafa Kılıçkap2, Hüseyin Göksülük2, Doruk Karaaslan3, Meral Kayıkçıoğlu4, Necla Özer5, Cem Barçın6, Mehmet Birhan Yılmaz7, Adnan Abacı8, Şule Şengül9, Turgay Arınsoy10, Yunus Erdem11, Yavuz Sanisoğlu12, Mahmut Şahin13, Lale Tokgözoğlu51Department of Cardiology, Koç University School of Medicine, Istanbul, Turkey2Department of Cardiology, Ankara University Faculty of Medicine, Ankara
3Koç University Faculty of Medicine, İstanbul
4Department of Cardiology, Ege University Faculty of Medicine, İzmir
5Department of Cardiology, Hacettepe University Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
6Department of Cardiology, Gülhane Training and Research Hospital, Ankara, Turkey
7Department of Cardiology, Cumhuriyet University Faculty of Medicine, Sivas, Turkey
8Department of Cardiology, Gazi University Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
9Department of Nephrology, Faculty of Medicine, Ankara University, Ankara, Turkey
10Department of Nephrology, Gazi University Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
11Department of Nephrology, Hacettepe University Faculty of Medicine, Ankara
12Department of Biostatistics, Yıldırım Beyazıt University Faculty of Medicine, Ankara
13Department of Cardiology, Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine, Samsun, Turkey
Objective: Obesity is the most important epidemic of the 21st century and its incidence is increasing steadily in Turkey. The aim of this study was to assess the current status and temporal change in the prevalence of obesity in Turkey with a systematic review and meta-analysis of epidemiological studies conducted in the last 15 years.
Methods: Ovid Medline, the Web of Science Core Collection and the Turkish Academic Network and Information Center (ULAKBIM) databases, as well as the web pages of the Turkish Ministry of Health, the Turkish Statistical Institute, and cardiology, nephrology and endocrinology associations were searched for epidemiological studies conducted within Turkey the last 15 years. Research focusing on local data was excluded. Studies included in the analysis were assessed with a special bias score and categorized as having low or high risk of bias. Body mass index (BMI), waist circumference, obesity and prevalence of abdominal obesity were calculated as crude values. Meta-regression analysis was performed to assess heterogeneity and change over time.
Results: The agreement between the two investigators on the selection and bias scoring of the studies was excellent (kappa=0.95), but the heterogeneity between the studies was high. BMI (10 studies, n=93.554) was calculated as 28.2 kg/m2 for women and 26.5 kg/m2 for men. The prevalence of obesity (12 trials, n=106.553) was 33.2% in females and 18.2% in males. In 6 studies (n=66.591) that included a measurement of waist circumference, the values were 89.72 cm in women and 93.57 cm in men. Especially in women, the prevalence of abdominal obesity (5 studies, n=62331) was greater than that of general obesity (50.8% in women vs 20.8% in men). Meta-regression analysis revealed that the variance of the obesity prevalence between the studies could partly be explained by the age differences, but there was no temporal change in the prevalence of obesity during the years the studies were conducted.
Conclusion: The prevalence of obesity, especially abdominal obesity, is considerably high in Turkish women and increases with advancing age. This finding points out that nationwide action plans against obesity, especially for women, should be designed and implemented by health policy makers.
Sorumlu Yazar: Dilek Ural, Türkiye
| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Yazara e-posta gönder
Benzer makaleler Google Scholar |