Türk Halkında Koroner Kalp Hastalığı Sıklığının Nedenleri ve Bu Bilginin Risk Değerlendirmesi ile Korunma Açılarından Büyük Önemi
Altan ONAT1Türk Kardiyoloji Derneği, İstanbulBu yazı, koroner kalp hastalığı (KKH) morbidite ve mortalitesi yüksek olan toplumumuzun TEKHARF çalışması verilerinin sentezine göre Batılılarla kıyaslamada giderek ortaya çıkan farklı risk etmenleri yapısını ve KKH patogenezini açıklığa kavuşturma, bunun sonucunda yüksek koroner riske sahip bireyleri ortaya çıkarmaya ve onlarda risk azaltma sağlamasına ışık tutma amacını gütmektedir. 2000 yılı kohortu KKH verilerinin çoğunluğuna ve Danimarkalı yetişkinlerle karşılaştırmaya dayanarak, başlıca lipoprotein bozukluğu LDL-kolesterol yüksekliği olan Batılılardan total kolesterol, HDL-kolesterol, trigliseridler, apolipoprotein (apo) B, (santral) obezite, hiperinsülinemi, kan basıncı alanlarında yoğunlaşan göze çarpıcı farklılıklar bulunduğu ortaya konmuş, kadınlarımızda öncelikle obezite, kan basıncı, apo B hususlarında erkeklere göre büsbütün daha sakıncalı bir risk profili ile karşı karşıya olduğumuz vurgulanmıştır. Plazma trigliserid ile apo B'ye ilişkin bulgular, toplumumuzda küçük yoğun LDL parçacıklarının yaygın bir popülasyon kesiminde arttığının işaretidir. Aterojen dislipidemi olarak nitelenebilecek bu risk profilinin altında genelde viseral adipozite ve insülin direnci yatmaktadır. Kandaki yağ asitlerinin yağ dokusunca yeteri kadar tuzaklanmadığı, karaciğere ulaşan yağ asidi akımının arttığı, kaslarda trigliseridlerin fazla depolanması yoluyla insülin duyarlılığının azaldığı öne sürülebilir. Öte yandan hipertrigliserideminin, yetişkinlerimizde sık rastlanan HDL-K düşüklüğünün - santral obezite, sedanter hayat ve sigara içiminin yanısıra - başlıca nedeni olduğunun, bunun çoğunlukla genetik neden dışından kaynaklandığının altı çizilmiştir. Önerilen hipotezin uzantısı olarak, 180-200 mg/dl'lik total kolesterol değerlerinde dislipideminin eşlik edebileceğini hatırda tutmak suretiyle risk değerlendirilmesinin isabetli olacağı, primer ve sekonder korunmada uygun hayat tarzının benimsenmesiyle de milyonlarca kişide kalp-damar sağlığının düzeltilebileceği sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler: Aterojen dislipidemi, koroner kalp hastalığı, risk profili, risk faktörleri, Türk erişkinleriOn the Pathophysiology of Excess Coronary Morbidity and Mortality Among Turks: Implications for Detection and Prevention
Altan ONAT1Based on the data of the Turkish Adult Risk Factor study accumulated over ll years, this paper attempts to clıa rac teri ze the disparity between the risk profiles of Turks and Western populations and to ascribe these to plausible pathogenetic mechanisms. Findings of the majority of patients w ith coronary heart disease (CHD) anel differences of data from the adult populations of Turks and Danes (of the Copenhagen City study) clearly show that - rather than LDL-cholesterol elevation - Turks exhibit str.iking features involving HDL-cholesterol , triglycerides, apolipoprotein (apo) B, (central) obesity , hyperinsulinemia and bloaci pressure. Turkish women, in particular, elisplay a profile of ri sk higher than men in regard to obesity, blood pressure and apo B. Triglyceride and apo B features indicare that excess number of smail dense LDL partides is widespread among Turkish adults. Underly ing th is ri sk profile - to be designated as atherogenic dyslipidemia - are visceral obesity and insulin resistance. lmpaired "fatty acid trapping" by ad ipose tissue, increased seeretian of VLDL by the liver, excess depositian of triglycerides in skeletal muscle and d iminished insulin sens itiv ity presumably account for these features of coronary risk. Our data d ispute the hypothesis that genetic factors are the main determinant of low HDL-C levels and support that the frequ ently encountered fas ring hypertriglyceridemia - asi de central obesity, cigare tte smoking and sedentary lifesry le - is the primary factor. l mplications of the proposecl hypothesis include a more accurate risk assessment in individuals having total cholesterol levels 180-200 mg/di and the potential improvement of cardiovascular health in millions of Turks by adapting appropriate li fesryle in primary and secondary prevention.
Keywords: Atherogenic clys lipidemia, coronary heart disease , risk profile, risk factors, Turkish adults| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Benzer makaleler Google Scholar |