Derleme Aterosklerozda İmmün ve Moleküler Patogenez
Nazmi GÜLTEKİN1, Murat ERSANLI1, Emine KÜÇÜKATEŞ1, Sinan ÜNER1İstanbul Üniversitesi Kadiyoloji Enstitüsü, İstanbulYakın yıllarda immünoloji ve moleküler biolojideki temel araştırma ve gelişmeler, kardiyoloji alanında özellikle de aterosklerozun oluşumu ve gelişimi hususundaki düşüncelerimize yenilikler getirmiştir. Monoklonal antikor teknolojisinin keşfi, genlerin izolasyonu, klonlanması, aminoasit dizinlerinin ortaya çıkartılması, endotel hücre kültürü, ve diğer moleküler bioloji teknikleri immün sisteminin etkinliği ve düzenlenmesi hakkında yeni bilgiler edinmemize imkan vermiştir. Ateroskleroz arteriyel intimada kolesterol depolanması, fibrozis ve enflamasyonla oluşan fokal lezyonlardan meydana gelmektedir. Lezyonun ilk evresinin oluşmasında, endotel hücresi adezyon moleküllerinin ekspresyonu ve okside LDL'nin kemotaktik etkisinin rol oynadığı düşünülmektedir. Lezyon, makrofajların okside LDL'yi tutarak lipid yüklü köpük hücrelerine dönüşmeleri ve düz kas hücrelerinin bu lipidden zengin nüve etrafında fibröz bir kılıf oluşturmak üzere göçü ile devam eder. Aktive makrofajlar ve T lenfositler, salgıladıkları sitokinler (interlökin I, interlökin II, tümör nekrozis faktör-a, interferon-y, vb.) aracılığı ile genetik ekspresyonu, köpük hücre oluşumunu, düz kas hücre proliferasyonu ve oksijen serbest radikalleri yapımını regüle etmektedirler. Sitokinler ayrıca anjiogenez, endotel hücre morfolojisi ve fonksiyonu, insan lökosit antijenleri ekspresyonu, siklooksijenaz aktivitesi ve polimorfonükleer hücrelerin endotel hücrelerine adezyonu üzerinde de etkilidirler. Özellikle interferon-y scavenger (çöpçü) reseptör ekspresyonunu ve hücre içi kolesterol tutulumunu azaltıcı, düz kas hücre proliferasyonu ve kollagen yapımını engelleyici ve nitrik oksit salınımını arttırıcı rolleri ile de önem kazanmıştır. Sonuç olarak aterosklerotik plağın oluşumu ve gelişmesinde sitokinlerle birlikte immün cevabın önemli rolü bulunduğunu söyleyebiliriz. İnterferon-y, interlökin II antagonistleri, diğer sitokinler ve gen tedavisinin ateroskleroz regresyonu ve tedavisindeki yerini saptamaya yönelik araştırmalar günümüzde de sürdürülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ateroskleroz, immün cevap, sitokin, scavenger reseptörReview Immune and Molecular Pathogenesis in Atherosclerosis
Nazmi GÜLTEKİN1, Murat ERSANLI1, Emine KÜÇÜKATEŞ1, Sinan ÜNER1Atherosclerosis consists of focal lesions of the arterial intima characterized by cholesterol deposition, fibrosis and inflamation. Local endothelial expression of vascular cell adhesion molecule and chemotactis stimulation by oxidized LDL may be important for the formation in the early stage of the lesion. During the progression of the lesion, macrophages are transformed into lipid-laden foam a fibrous cap uptake of oxidized LDL, and smooth mucle cells migrate into the lesion to form a fibrous cap around the lipid-rich core. Activated macrophages and T lymphocytes may, by means of their cytokine secretion (interleukin 1, interleukin II, tumor necrosis factor-a, interferon-y, etc.), regulate genetic expression, foam cell formation, smooth muscle, cell proliferation, and the generation of free oxygen radicals. Cytokines promote angiogenesis, induce morphological and functional alterations in endothelial cells, cause expression of human leukocye antigen, stimulate cyclooxygenase activity and promote adhesion of polimorphonuclear cells on endothelial cells. Interferon-y down-regulates scavenger receptor expression and intracellular cholesterol accumulation; it also inhibits smooth muscle proliferation, collagen formation and induces nitric production. In conclusion, it is considered that the immune response in association with cytokines, in the atherosclerotic plaque plays an important and modulating role in the development of the disease. Further experiments will be necessary to determine the role of interleukin II antagonists, interferon-y, other cytokines and gene therapy in its regression and treatment.
| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Benzer makaleler Google Scholar |