Koroner Bypass Cerrahisinde Greft Olarak Kullanılan Safen Veninin Hazırlanmasında Endotel Hasarı: Işık ve Elektron Mikroskopik İnceleme

KARABULUT, Hasan; KARABULUT, Oya; SOKULLU, Onur; KORUKÇU, Ahmet; GERÇEKOĞLU, Hüseyin; DEMİRTAŞ, Murat; TOKLU, Hakan; ARBAK, S.; ŞAN, T.

Hasan KARABULUT¹, Oya KARABULUT¹, Onur SOKULLU¹, Ahmet KORUKÇU¹, Hüseyin GERÇEKOĞLU¹, Murat DEMİRTAŞ¹, Hakan TOKLU¹, S. ARBAK¹, T. ŞAN¹

Prof Dr. Siyami Ersek Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezi, İstanbul

İnsan safen venini greft olarak kullanmada en iyi hazırlama tekniğini tayin etmek ve tartışmak amacıyla solüsyon ve basınç değişkenlerinin ven morfolojisine olan etkisi taramalı elektron mikroskopisi ve ışık mikroskopisi ile karşılaştırıldı. Aortokoroner bypass operasyonu yapılacak olan 10 hastadan alınan safen ven örnekleri her bir parça 3-4 cm. uzunlukta olmak üzere 7 segmente bölündü ve 7 grup oluşturuldu. Grup 1 kontrol olarak alındı. Grup 2 ve 3'te salin ve heparin solüsyonu 28°C'de 100 mmHg ve 300 mmHg basınçla, Grup 4 ve 5'de kan-heparin solüsyonu 28°C ve 100 mmHg ve 300 mmHg basınçla, Grup 6 ve 7'de kan-salin-heparin solüsyonu 28°C'de 100 mmHg ve 300 mmHg basınçla venlerde gerginlik oluşturacak şekilde uygulanıp parçalar ilgili solüsyonlarda 1 saat bekletildi. Daha sonra her bir parça ikiye bölünerek birinci parçalar % 10'luk tamponlanmış formalin solüsyonuna alınıp rutin ışık mikroskopisi takibinden sonra Hematoxylin-Eosin ve Elastik Van Gieson (Verhoeff) ile boyanıp incelendi. İkinci parçalar soğuk tamponlanmış (pH 7,2) % 3'lük gluteraldehid ile in vivo arteriyal basınca karşılık gelen 100 mmHg ile perfüze edildi. Rutin elektronmikroskopik takipten sonra scaning elektron mikroskopide (SEM) değerlendirildi. Işık mikroskopik ve SEM düzeyindeki incelemelerde patolojik hasar endotelyal hücre separasyonu, endotelyal hücre kaybı, açığa çıkan bazal membran, intimal ve mediyal ödem şeklinde 0-4 arasında skorlandı. Her bir grup için ortalama skorlar elde edildi. Grup 1 (kontrol)de 0.6 ± 0.5, Grup 2'de (salin-heparin-100 mmHg-28°C) 6.6 ± 0.5, Grup 3'te (salin-heparin-300 mmHg-28°C) 17 ± 0.7, Grup 4'te (kan-heparin-100 mmHg-28°C) 5.6 ± 0.5, Grup 5'te (kan-heparin-300 mmHg-28°C) 12 ± 0.7, Grup 6'da (kan-salin-heparin-100 mmHg-28°C) 7.6 ± 0.5, Grup 7'de (kan-salin-heparin-300 mmHg-28°C) 17.5 ± 1.3 olarak bulundu. Grup 4'de veriler diğer grupların skorlarına kıyasla kontrol grubundaki skora en yakın olarak yorumlandı. Bu grupta da her ne kadar bölgesel endotelyal kayıp ve endotelyal ayrılma görülmüş olsa bile bu gruba ait (Grup 4) skor, Grup 5'e (p<0.0001), Grup 2'ye (p<0.02), Grup 3'e (p<0.0001), Grup 6'ya (p<0.0004) ve Grup 7'ye (p<0.0001) göre anlamlı düzeyde iyiydi. Sonuç olarak safen venlerinin, kan-heparin solüsyonunda ve 100 mmHg basınç altında hazırlanmasının, endotelyal yüzeyin korunması açısından en uygun koşul olduğu kanısına varıldı.

Anahtar Kelimeler:

In order to determine and discuss the optimal preparation technique to use the human saphenous vein as a graft, the effects of solution and pressure variabtes on vein morphology was compared by scanning electron and light microscopy. Saphenous vein speciemens obtained from 10 patients who will undergo coronary artery bypass graft operation were divided into 7 segments, each one 3-4 cms long and 7 groups are formed. Group 1 was taken as control. In groups 2 and 3 salineheparİn solution, in groups 4 and 5 blood-heparin solution and in groups 6 and 7 blood-salineheparin solution were applied at 28°C, under 100 mmHg and 300 mmHg pressure producing a distention in the veins and the segments were kept in the related solutions for one hour. Then, each segment was divided into two pieces. First pieces were examined under a routine light microscope in % 10 buffered formalin solution and the second examination was performed after staining with Hematoxylin-Eosin and Elastic Van Gieson (Verhoeff). The second pieces were perfused with cold buffered (pH 7 .2) % 3 gluteraldehyde under 100 mmHg which is equivalent to in vivo arteria1 pressure. Following routine electron microscopic examination and - evaluation with scanning electron microscope (SEM) was made. In the examination performed with light microscopy and SEM, pathological damage was evaluated as endothelial cell separation, endothelial cell loss, exposure of the hasement membrane; intimal and medial edema. These pathological damages were scored between O and 4. Median scores were calculated for each group. The median scores were as follows: 0.6 ± 0.5 in Group 1 (control), 6.6 ± 0.5 in Group 2 (saline-heparin-1 00 mmHg-28°C), 17 ± 0.7 in Group 3 (saline-heparin-300 mmHg-28°C), 5.6 ± 0.5 in Group 4 (blood-heparin-100 mmHg- 280C), 12 ± 0.7 in Group 5 (blood-heparin 300 mmHg-28°C), 7.6 ± in Group 6 (blood-salineheparin- 100 mmHg-28°C), 17.5 ± 1.3 in Group 7 (blood-saline-heparin-300 mmHg-28°C). The scores in Group 4 was interpreted as the closest ones to the control group compared to the scores of other groups. Although local endothelial loss and separation was observed in Group 4, the score of this group was found to be statistically significant compared to Group 5 (p<0.02), Group 3 (pKeywords: Coronary bypass surgery, endothelial damage, saphenous vein

Hasan KARABULUT, Oya KARABULUT, Onur SOKULLU, Ahmet KORUKÇU, Hüseyin GERÇEKOĞLU, Murat DEMİRTAŞ, Hakan TOKLU, S. ARBAK, T. ŞAN. Endothelial Injury During the Preparation of the Saphenous Vein for Use as Coronary Bypass Graft: A Light and Electron Microscopic Study. . 1998; 26(7): 416-424