Coğrafi Bölgelerimizde Risk Değişkenlerinin ve Global Koroner Riskin Dağılımı
Altan Onat1, Bülent Uzunlar1, Gülay Hergenç1, Mehmet Yazıcı1, Hüseyin Uyarel1, Sadık Toprak1, Mehmet Özmay1, Vedat Sansoy1Türk Kardiyoloji Derneği;Siyami Ersek Kalp-Damar Cerrahisi Merkezi;Yıldız Teknik Üniversitesi; İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü;T.C. Adli Tıp Kurumu, Istanbul; İ. Baysal Üniversitesi, Düzce Tıp FakültesiBu çalışma, TEKHARF 2001/02 kohortu verilerine göre, coğrafi bölgelerimizdeki global koroner risk ve bellibaşlı risk faktörlerinin farklılaşmasını kesitsel biçimde incelemeyi amaçlamaktadır. Global koroner risk bireyin TEKHARF puanına dayanılarak değerlendirildi; başlıca risk faktörleri olarak da sistolik kan basıncı, total kolesterol ve sigara gibi majör risk faktörlerinin yanısıra, HDL-kolesterol, bel çevresi, C-reaktif protein (CRP), açlık insülin düzeyleri ve, ayrıca, metabolik sendrom (MS) ve koroner kalp hastalığı (KKH) sıklığı ele alındı. Ferdin ortalama risk puanı çeşitli bölgelerde 15.7 ile 17.7 arasında değişti. İki uç bölge arasındaki mutlak riskte fark %28-30 dolayındaydı. Marmara bölgesi hem erkek, hem kadınlarda en yüksek riske sahipken, en düşük risk erkeklerde Doğu Anadolu, kadınlarda Karadeniz bölgesinde bulundu. Düşük risk (erkekte 18, kadında 21?den az) puanlı bireylerdeki KKH olasılığına kıyasla, yüksek risk puanlı fertlerde KKH olasılığı 13 kat yüksekti. Nüfusun %18.5'unu temsil eden 6.5-7 milyon kişinin yüksek risk taşıdığı tahmin edildi. Bilfiil KKH tanısı prevalansı en yüksek olan bölge Marmara bölgesiydi; en düşük prevalans ise Doğu Anadolu?da kaydedildi. MS?a Akdeniz bölgesinde en sık (%48), Doğu Anadolu'da en düşük sıklıkla (%23) rastlandı. Her iki cinsiyet birarada tutulunca, en fazla sigara İç Anadolu'da içiliyorken, en yüksek sistolik basınç ile total kolesterol Marmara bölgesinde, en geniş bel, en düşük HDL-kolesterol ve en yüksek CRP düzeyi Akdeniz bölgesinde saptandı. Koroner risk yönünden bölgelerarası farklar azsa da, en yüksek riske sahip olan Marmara bölgesi sakinlerini, Akdeniz bölgesi izlemektedir. Akdenizlilerde insülin direnci sendromu ve komponentlerinin riskin ana unsurlarını oluşturduğu, Marmara bölgesi oturanlarında ise riskin, kökenini genelde kan basıncı ve LDL-kolesterol düzeyinden aldığı sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler: Coğrafi bölgeler, koroner kalp hastalığı riski, risk değerlendirmesi, risk faktörleri, Türk yetişkinleriDistribution of Risk Variables and Global Risk Across Geographic Regions of Turkey
Altan Onat1, Bülent Uzunlar1, Gülay Hergenç1, Mehmet Yazıcı1, Hüseyin Uyarel1, Sadık Toprak1, Mehmet Özmay1, Vedat Sansoy1Distribution of global coronary risk and of differences in the main risk factors in Turkey?s geographic regions were analyzed in a cross-sectional manner based on available data of the cohort of 2001/02. A point score that had been devised for the individual based on the Framingham and PROCAM risk scores and validated on the data of the Turkish Adult Risk Factor Study was used. Aside from major risk factors such as systolic blood pressure, total cholesterol and smoking status, HDL-cholesterol, waist circumference, C-reactive protein (CRP), fasting insulin, and prevalences of metabolic syndrome (MS) and coronary heart disease (CHD) were evaluated. Mean individual risk score in various regions varied between 15.7 and 17.7. The two regions with extreme risk scores corresponded to a difference of about 28-30% in absolute risk. The Marmara region demonstrated highest risk in both genders, while lowest risk was observed in Eastern Anatolia in men and the Black Sea region in women. Compared to the low risk category (<18 points in men, <21 points in women), individuals with high risk (?23 points in men, ?27 points in women) exhibited a 13-fold higher CHD likelihood. MS was observed with highest prevalence (48%) in the Mediterranean region, lowest in Eastern Anatolia (23%). Considering men and women combined, smoking was noted most in Central Anatolia, systolic pressure and total cholesterol levels in the Marmara region, whereas lowest HDL-cholesterol and highest CRP concentrations were noted in the Mediterranean region. It was concluded that, though differences in global coronary risk were modest across the regions, the Marmara region, followed by the Mediterranean region ranked highest. Main components of risk in the latter region were formed by those of insulin resistance, while risk appeared to originate chiefly from blood pressure and high LDL-cholesterol levels among residents of the Marmara region.
Keywords: Coronary heart disease, geographic regions, risk assessment, risk factors, Turkish adults| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Benzer makaleler Google Scholar |