. 2018; 46(7): 556-574 | DOI: 10.5543/tkda.2018.23450  

Türkiye’de dislipidemi sıklığı ve lipit verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme ve meta-analizi

Meral Kayıkçıoğlu1, Lale Tokgozoglu2, Mustafa Kılıçkap3, Hüseyin Göksülük3, Doruk Karaaslan4, Necla Özer2, Adnan Abacı5, Mehmet Birhan Yılmaz6, Cem Barçın7, Kenan Ateş8, Fahri Bayram9, Mahmut Şahin10, Dilek Ural11
1Ege Universitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, İzmir
2Hacettepe Universitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
3Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
4Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, İstanbul
5Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
6Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, Sivas
7Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
8Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Ankara
9Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Kayseri
10Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Samsun
11Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, İstanbul

Amaç: Başta hiperkolesterolemi olmak üzere, dislipidemiler kardiyovasküler (KV) olayların bağımsız ve kuvvetli bir öngördürücüsüdür. Toplumsal dislipidemi sıklığı, KV korunma politikalarının belirlenmesi açısından çok önemlidir. Türkiye’de KV risk faktörlerinin güncel sıklığını belirlemek amacı ile son 15 yıllık dönemde gerçekleştirilen epidemiyolojik çalışmalar bir meta-analizle değerlendirilmiş, bu makalede başta hiperkolesterolemi olmak üzere ülkemizin lipit verilerine ait sonuçlar sunulmuştur.
Yöntemler: Son 15 yılda Türkiye’yi örnekleyen veya örnekleme potansiyeli olan epidemiyolojik çalışmalar veri tabanlarında (Ovid Medline, Web of Science Core Collection ve ULAKBİM) ve web sayfalarında (Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Türk Kardiyoloji Derneği, Nefroloji ve Endokrinoloji Dernekleri) tarandı. Lipit verisi içeren toplam 7 çalışmaya ulaşıldı. Yanlılık skoru düşük çalışmaların sistematik derleme ve meta-analizi yapıldı. Hiperkolesterolemi, hipertrigliseridemi ve düşük HDL prevalansı ve ortalama lipit düzeyleri kaba (crude) değerler olarak hesaplandı. Meta-analizde rastgele etkiler modeli (random effects model) kullanıldı.
Bulgular: LDL-kolesterol düzeyi >130 ve/veya ≥130 mg/dL olarak tanımlandığında hiperkolesterolemi prevalansı genel popülasyonda %29.1 (%95 GA 23.6–35.0), kadınlarda %30.2 (%95 GA 24.7–36.1) ve erkeklerde %27.8 (%95 GA 22.3–33.6) saptandı. Düşük HDL-kolesterol (sınır değeri kadınlarda ≤50 mg/dL, erkeklerde ≤40 mg/dL) prevalansı tüm grupta %46.1 (%95 GA 42.4–49.9), kadınlarda %50.7 (%95 GA 47.7–53.6) ve erkeklerde %41.1 (%95 GA 36.1–46.3) hesaplandı. Trigliserit yüksekliği prevalansı (sınır >150 mg/dL kabul edildiğinde) tüm grupta %36.5 (%95 GA 30.6–42.5), kadınlarda %32.0 (%95 GA 26.6–37.8) ve erkeklerde %41.3 (%95 GA 34.9–47.8) saptandı.
Sonuç: Türkiye’de dislipidemi önemli bir sağlık problemidir. Erişkin nüfusta yaklaşık her 10 kişiden üçünde hiperkolesterolemi, her 2 kişiden birinde HDL düşüklüğü ve her 3 kişiden birinde trigliserit yüksekliği vardır.

Anahtar Kelimeler: Epidemiyoloji, hiperkolesterolemi; hipertrigliseridemi; meta-analiz; prevalans; Türkiye.


Data on prevalence of dyslipidemia and lipid values in Turkey: Systematic review and meta-analysis of epidemiological studies on cardiovascular risk factors

Meral Kayıkçıoğlu1, Lale Tokgozoglu2, Mustafa Kılıçkap3, Hüseyin Göksülük3, Doruk Karaaslan4, Necla Özer2, Adnan Abacı5, Mehmet Birhan Yılmaz6, Cem Barçın7, Kenan Ateş8, Fahri Bayram9, Mahmut Şahin10, Dilek Ural11
1Department of Cardiology, Ege University Faculty of Medicine, İzmir, Turkey
2Department of Cardiology, Hacettepe University Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
3Department of Cardiology, Ankara University Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
4Koç University Faculty of Medicine, İstanbul
5Department of Cardiology, Gazi University Faculty of Medicine, Ankara
6Department of Cardiology, Cumhuriyet University Faculty of Medicine, Sivas, Turkey
7Department of Cardiology, Gülhane Training and Research Hospital, Ankara, Turkey
8Department of Nephrology, Faculty of Medicine, Ankara University, Ankara, Turkey
9Department of Internal Medicine, Erciyes University Faculty of Medicine, Kayseri, Turkey
10Department of Cardiology, Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine, Samsun, Turkey
11Department of Cardiology, Koç University Faculty of Medicine, Istanbul, Turkey

Objective: Dyslipidemias, primarily hypercholesterolemia, are independent and strong predictors of cardiovascular (CV) events. The frequency of dyslipidemia is very important in terms of determining CV prevention policies. In order to determine the up-to-date frequency of CV risk factors in Turkey, a meta-analysis of the epidemiologic studies carried out in the last 15 years was performed. This article presents the results on the dyslipidemia data including hypercholesterolemia principally.
Methods: Epidemiological studies conducted during the last 15 years and having the potential to represent the general population in Turkey were searched in databases (Ovid Medline, Web of Science Core Collection, and Turkish Academic Network and Information Center [ULAKBIM]) and web pages (Ministry of Health, Turkey Statistical Institute, Turkish Society of Cardiology, Nephrology and Endocrinology Associations). A total of 7 studies including lipid data were found. Systematic review and meta-analysis of the studies with low bias score were performed. Crude values of the prevalence of hypercholeterolemia, hypertriglyceridemia and low HDL and mean lipid levels were calculated. Random effects model was used in meta-analysis.
Results: The prevalence of hypercholesterolemia defined as a LDL-cholesterol >130 and/or ≥130 mg/dL, was 29.1% (95% CI 23.6–35.0) in the general population, 30.2% in females (%95 CI 24.7–36.1), and 27.8% in males (95% CI 22.3–33.6). The prevalence of low HDL-cholesterol (≤50 mg/dL for females and ≤40 mg/dL for males) was calculated as 46.1% (95% CI 42.4–49.9) in the whole group, 50.7% (95% CI 47.7–53.6) in females and 41.1% (95% CI 36.1–46.3) in males. The prevalence of hypertriglyceridemia (>150 mg/dL) was 36.5% (95% CI 30.6–42.5) in general, 32.0% (95% GA 26.6–37.8) in females and 41.3% (95% CI 34.9–47.8) in males.
Conclusion: Dyslipidemia constitutes a major public health problem in Turkey. In the adult population, almost 3 of 10 have hypercholesterolemia, one of 2 has a low HDL-cholesterol, and 1 of 3 has high triglycerides levels.

Keywords: Epidemiology, Hypercholesterolemia, hypertriglyceridemia; meta-analysis; prevalence; Turkey.


Meral Kayıkçıoğlu, Lale Tokgozoglu, Mustafa Kılıçkap, Hüseyin Göksülük, Doruk Karaaslan, Necla Özer, Adnan Abacı, Mehmet Birhan Yılmaz, Cem Barçın, Kenan Ateş, Fahri Bayram, Mahmut Şahin, Dilek Ural. Data on prevalence of dyslipidemia and lipid values in Turkey: Systematic review and meta-analysis of epidemiological studies on cardiovascular risk factors. . 2018; 46(7): 556-574

Sorumlu Yazar: Meral Kayıkçıoğlu, Türkiye


ARAÇLAR
Tam Metin PDF
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
EndNote
BibTex
Medlars
Procite
Reference Manager
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder

Benzer makaleler
Google Scholar