Halkımızda koruyucu protein disfonksiyonlarının kardiyometabolik risk üzerine büyük etkisi ve cinsiyet farkı
Altan Onat1, Gülay Hergenç2, Günay Can31Türk Kardiyoloji Derneği; İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, İstanbul2Türk Kardiyoloji Derneği; Yıldız Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü, İstanbul
3Türk Kardiyoloji Derneği; İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul
Türk yetişkinlerinde koroner kalp hastalığı (KKH) morbidite ve mortalitesinin diğer toplumlardan farklı biçimde yüksek olduğuna ilişkin TEKHARF Çalışması bilgisi, yakın zamanda daha güçlü biçimde doğrulanmıştır. Bu derlemede, anılan gözlemin altında yatan kandaki koruyucu proteinlerin işlevlerini yitirmesinin, hatta proenflamatuvar ve aterojen niteliklere bürünmesi olayının, toplumumuzda metabolik sendrom (MetS) yaygınlığına eşlik eden dislipidemi, oksidatif süreç ve sistemik yangı sonucuna bağlanabileceği üzerinde duruldu. Koruyucu işlevlerinde bozukluk gözlemlenen proteinler yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) parçacıkları ile, bunun üzerinde yer alan apolipoprotein (apo) A-I, A-II ve C-III, ayrıca, adiponektin olup dünyada ilk kez genel nüfusta tarif edilmektedir. MetS, tip 2 diyabet ve KKH’den oluşan kardiyometabolik riskte, kanda C-reaktif protein (CRP), apoB, apoC-III, fibrinojen yüksekliği ve adiponektin düşüklüğü gibi yangı göstergelerinin rolü, bunların MetS’e dair ATP-III tanımından bağımsızlık oranı ve bunda cinsiyet farklılığı TEKHARF Çalışması’ndan çıkan yayınlara dayanarak açıklanmaktadır. Üstelik, adiponektin disfonksiyonu ve HDL parçacıkları ile ilgili proteinlerin koruyuculuk bozukluklarının halkımızda kardiyometabolik riski büyük ölçüde artırdığı, KKH riskini yetişkinlerimizin yarısında geleneksel risk faktörleri kadar veya daha fazla yükselttiği bildirilmektedir. Sigara içiciliğinin Türk kadınlarında, başta CRP olmak üzere, disfonksiyonlu apoA-I ve viseral yağ birikimi üzerine olumlu etkileri aracılığıyla, hipertansiyon, MetS ve diyabet gelişmesini azalttığının altı çizilmektedir. Olağanüstü önemi içeren bu bilgiler, orta yaşlı Türk yetişkinlerinde kalp-damar sağlığına ilişkin önlem ve tedavi stratejilerinde köklü değişikliklere hızla gidilmesi yolunda ilgili ve yetkililere ışık tutmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Apolipoprotein, kolesterol, HDL, koroner hastalık; enflamasyon; risk faktörü; cinsiyet faktörü; sigara içme.Major influence of dysfunctions of protective serum proteins on cardiometabolic risk among Turks and gender difference
Altan Onat1, Gülay Hergenç2, Günay Can31Turkish Society Of Cardiologya, Department Of Cardiology, Cerrahpaşa Medical Facultyb, Istanbul University2Department Of Biology, Yildiz Technical University
3Department Of Public Healthg, Cerrahpaşa Medical Faculty, Istanbul University,
Knowledge obtained from the Turkish Adult Risk Factor (TARF) study on higher morbidity and mortality rates compared to other populations from coronary heart disease (CHD) among Turkish adults has been confirmed recently with greater power. This review provides insight that the dysfunctions of the protective serum proteins, attaining pro-inflammatory and atherogenic features, may be attributed to atherogenic dyslipidemia, oxidative stress, and systemic inflammation associated with the high prevalence of metabolic syndrome (MetS) among Turks. The mentioned protective protein dysfunctions, firstly described in a general population to date, are high-density lipoprotein (HDL), apolipoprotein (apo) A-I, A-II, and apoC-III, apart from adiponectin. Based on published findings of the TARF study, this review discusses the role of inflammatory mediators such as elevated C-reactive protein (CRP), apoB, apoC-III, fibrinogen, and low adiponectin serum levels in cardiometabolic risk comprising MetS, type 2 diabetes, and CHD, the degree of independence of these mediators from the ATP-III-defined MetS, and the influence of sex. Moreover, it is emphasized that dysfunctions of adiponectin and protective proteins related to HDL particles increase not only cardiometabolic risk significantly but also CHD risk among half of Turkish adults in a magnitude similar to or greater than that associated with traditional risk factors. Also underlined is the observation that cigarette smoking reduces the risk in Turkish women for the development of hypertension, MetS, and diabetes by mediation of positive effects on dysfunctional apoA-I, visceral fat accumulation and, above all, CRP levels. This knowledge is of utmost importance and sheds light to authorities and those concerned on the necessity of urgent and radical modifications regarding strategies in prevention and management of cardiovascular health of middle-aged Turks.
Keywords: Apolipoproteins, cholesterol, HDL, coronary disease; inflammation; risk factors; sex factors; smoking.Sorumlu Yazar: Altan Onat, Türkiye
| ARAÇLAR |
 Tam Metin PDF Yazdır Alıntıyı İndir RIS EndNote BibTex Medlars Procite Reference Manager E-Postala Paylaş Yazara e-posta gönder
Benzer makaleler Google Scholar |