Kararlı koroner arter hastalarında koroner kollateral dolaşımı ile subklinik hipotiroidizm ve serum tiroid hormonu düzeyleri arasındaki ilişkiMehmet Ballı1, Mustafa Çetin2, Hakan Taşolar2, Onur Kadir Uysal3, Mahmut Yılmaz1, Mine Durukan1, Zafer Elbasan4, Murat Çaylı41Mersin Toros Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Mersin, Türkiye 2Adıyaman Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Adıyaman, Türkiye 3Kayseri Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Kayseri, Türkiye 4Adana Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Adana, Türkiye
Amaç: Tiroid hastalıkları kardiyovasküler sistem üzerine kayda değer etkileri olan yaygın bir endokrin hastalıktır. Miyokart iskemisine bir uyum cevabı olan koroner kollateral dolaşımı, tıkayıcı koroner arter hastalıklarında önemli bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmada, serum tiroid hormonu seviyeleri ile koroner kollateral dolaşımı arasındaki ilişki araştırıldı. Yöntemler: Çalışmamızda koroner anjiyografi uygulanan ve en az bir epikardiyal koroner arterde tıkayıcı darlık saptanan 430 ardışık hastanın verileri geriye dönük olarak incelendi. Koroner kollateral derecelendirilmesi Cohen-Rentrop metoduna göre yapıldı. Serum serbest triiyodotironin (ST3), serbest tiroksin (ST4) ve tiroid uyarıcı hormon seviyeleri kemilüminesans immünoassay tekniği ile değerlendirildi. Bulgular: Çalışmamızda diabetes mellitus (DM) (p=0.019), sigara (p<0.001), TSH (p<0.001), FT3 (p<0.001), FT4 (p=0.015) ve SH (p<0.001) oranları gruplar arasında farklılık göstermesine rağmen diğer parametreler benzerdi. Regresyon analizinde (model 1), subklinik hipotiroidizm (SH) (p=0.024), DM (p=0.021), sigara (p<0.001) ve kalp yetersizliği (p=0.029) kötü koroner kollateral dolaşımının bağımsız öngördürücüleri olarak saptandı. Tiroid uyarıcı hormon seviyesi (p<0.001), serbest T3 seviyesi (p<0.001), kalp yetersizliği (p=0.022), sigara (p<0.001) ve hiperlipidemi (p=0.046) model 2’de kötü koroner kollateral dolaşımı gelişimini bağımsız olarak öngördürmektedir. Sonuç: Geleneksel risk faktörlerine ilave olarak SH, serum yüksek tiroid uyarıcı hormon seviyeleri ve düşük serbest T3 seviyeleri tıkayıcı koroner arter hastalığı olanlarda kötü koroner kollateral gelişimi ile ilişkilidir. Anahtar Kelimeler: Koroner kollateral dolaşım, subklinik hipotiroidizm; tiroid hormonları
The relationship between serum thyroid hormone levels, subclinical hypothyroidism, and coronary collateral circulation in patients with stable coronary artery diseaseMehmet Ballı1, Mustafa Çetin2, Hakan Taşolar2, Onur Kadir Uysal3, Mahmut Yılmaz1, Mine Durukan1, Zafer Elbasan4, Murat Çaylı41Department of Cardiology, Mersin Toros State Hospital, Mersin, Turkey 2Department of Cardiology, Adiyaman University Training and Research Hospital, Adıyaman, Turkey 3Department of Cardiology, Kayseri Training and Research Hospital, Kayseri, Turkey 4Depermant of Cardiology, Adana Numune Training and Research Hospital, Adana, Turkey
Objective: Thyroid disease is a common endocrine disease with important effects on the cardiovascular system. As an adaptive response to myocardial ischemia, coronary collateral circulation (CCC) plays an important role in obstructive coronary artery disease (CAD). The association between serum thyroid hormone levels and development of CCC was investigated in the present study. Methods: In total, 430 consecutive patients who underwent coronary angiography procedure and had documented total occlusion in at least 1 major coronary artery were investigated retrospectively. Degree of CCC was classified according to Cohen-Rentrop method. Serum free triiodothyronine (FT3), free thyroxine (FT4) and thyroid-stimulating hormone (TSH) were assessed by the chemiluminescence immunoassay technique. Results: In spite of diabetes mellitus (p=0.019), smoking (p<0.001), and TSH (p<0.001), FT3 (p<0.001), FT4 (p=0.015), and subclinical hypothyroidism (SCH) (p<0.001) ratios were significantly different between groups. In regression analysis, SCH (p=0.024), DM (p=0.021), smoking (p<0.001), and heart failure (p=0.029) were independent predictors of poor CCC development in multivariate model 1. When regression analyses were performed based on multivariate model 2, TSH (p<0.001), FT3 (p<0.001), heart failure (p=0.022), smoking (p<0.001), and hyperlipidemia (HPL) (p=0.046) were independent predictors of poor CCC development. Conclusion: In addition to traditional risk factors, SCH, higher serum TSH, and lower FT3 levels were associated with development of poor CCC in patients with obstructive CAD. Keywords: Coronary collateral circulation, subclinical hypothyroidism; throid hormones
Mehmet Ballı, Mustafa Çetin, Hakan Taşolar, Onur Kadir Uysal, Mahmut Yılmaz, Mine Durukan, Zafer Elbasan, Murat Çaylı. The relationship between serum thyroid hormone levels, subclinical hypothyroidism, and coronary collateral circulation in patients with stable coronary artery disease. . 2016; 44(2): 130-136
Sorumlu Yazar: Mehmet Ballı, Türkiye |
|