Osteoporoz. 2018; 5(2): 48-63 | DOI: 10.5505/tjob.2018.46362  

Assessment of Knowledge and Attitudes of Physicians Serving Pediatric Patients on Children›s Rights and Informed Consent in Children

Gürkan Sert1, Can Ilgın2, Elif Samiye Duru2, Canan Kalmaz3, Gizem Karagöl3, Janda Hasso3, Refia Katmer3, Sena Ecin3
1Marmara University School of Medicine Department of Medical History and Deontology
2Marmara University School of Medicine, Department of Public Health
3Marmara University School of Medicine

INTRODUCTION: The practice of medicine has evolved from old approach, in which all decisions for the patient are taken by physician, to a new approach, which includes patients to the medical decision-making process and endorses informed consent of the patients. In addition to healthcare professionals and patients, parents or legal representatives are stakeholders in the informed consent process of children. The knowledge and attitudes of physicians and medical school students about the informed consent period in children are important for the effectiveness of the medical intervention and the biopsychosocial development of children. In this study, it was aimed to understand involvement of medical students and physicians in the informed consent process of children and their level of knowledge on children’s rights and their attitudes in daily clinical practice.
METHODS: The study is a descriptive study and n = 150 participants, who were randomly selected from senior medical school students working in medical school campus or university hospital and physicians serving pediatric patients, were included to this study. Questionnaires were applied for the measurement of participants’ socio-demographic characteristics, education on pediatric patient rights, and legal provisions. The data were evaluated using SPSS 20.00 software.
RESULTS: Of participants, 62% (n = 93) were phase 6 medical students, while 29.33% (n = 44) were resident physicians and the rest were faculty members (8.67%; n = 13). The proportion of physicians, who didn’t received training on child rights, was 80.7% (n = 46) and statistically significantly higher than medical students (49.45%; n = 45) (p <0.001). However, participants who were not educated about the children’s rights stated with higher ratio (44.83%; n=65), that informed consent should be obtained before medical intervention from individuals under 18 years of age, when they are compared to the the participants who received education (20.69%; n=30) (p = 0,019). The majority of participants (59.5%; n = 88) find the intervention in individuals under the age of 18 years in emergencies without consent of legal representatives ethically and legally appropriate (p <0.001). The participants believe that it is ethically and legally appropriate to conduct an intervention on an individual under the age of 18 years without the legal representative (36. 7%; n=54) (p <0.001).
DISCUSSION AND CONCLUSION: This study compared the levels of knowledge and attitudes of participants, who were previously trained in or didn’t received any training about children’s rights and informed consent of children. However, the quality of the training of the participants on children’s rights, was not questioned. This study showed that education on children’s rights does not significantly increase the level of legal knowledge on children’s rights. Having well-designed a subject focused on this theme in medical deontology and ethics education can increase the knowledge levels and improve the attitudes of medical students. This study sheds light on the issues that need to be focused in the medical faculties and the trainings of physicians and showed lack of information and need for development of attitudes regarding children’s rights and informed consent in children.

Keywords: Informed consent, child patient, children's rights, healthcare professionals, medical students


Çocuk Hastalara Hizmet Veren Hekimlerin, Çocuk Hakları ve Çocuk Hasta Onamına İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Gürkan Sert1, Can Ilgın2, Elif Samiye Duru2, Canan Kalmaz3, Gizem Karagöl3, Janda Hasso3, Refia Katmer3, Sena Ecin3
1Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
2Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı
3Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi

GİRİŞ ve AMAÇ: Hekimlik uygulamaları, yüzyıllar içinde hekimin hastası için tüm kararları aldığı yaklaşımdan hastaların tıbbi karar verme sürecine bilgilendirilmiş şekilde dahil olduğu, merkezinde aydınlatılmış onamın olduğu, hastanın özerkliğine değer veren bir yaklaşıma evrilmiştir. Çocuk hastaların aydınlatılmış onam sürecinde sağlık personeli ve çocuk hastaya ek olarak ebeveyn ya da yasal temsilciler paydaşı bulunmaktadır. Hekimlerin ve tıp fakültesi öğrencilerinin çocuklarda aydınlatılmış onam süresi hakkındaki bilgi ve tutumları yapılacak tıbbi müdahalenin etkinliği ve çocukların biyopsikososyal gelişimi için önem taşımaktadır. Bu çalışmada, çocuk hastalara hizmet veren hekimlerin ve tıp fakültesi öğrencilerinin çocukların aydınlatılmış onam sürecine katılımları ve çocuk hakları üzerindeki bilgi seviyeleri ve günlük klinik pratiklerindeki tutumlarının anlaşılması hedeflenmiştir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışma tanımlayıcı tipte bir araştırma olup, üniversite tıp fakültesi kampüsü ve üniversite hastanesinde çalışan son sınıf tıp fakültesi öğrencileri ve çocuk hastalara hizmet veren hekimlerden n=150 katılımcı gelişigüzel olarak çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik özellikleri, çocuk hasta hakları hakkında daha önce aldıkları eğitimleri ve yasal hükümler üzerine bilgilerini ölçen anket uygulanmıştır. Veriler SPSS 20.00 yazılımı ile değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Araştırmaya katılanların %62’si (n=93) dönem 6 tıp fakültesi öğrencisiyken, %29,33’ü (n=44) asistan hekim geri kalan katılımcılar ise öğretim üyelerinden oluşmaktadır (%8,67; n=13). Hekimlerde çocuk haklarına yönelik eğitim almayanların oranı %80,7 (n=46), tıp fakültesi öğrencilerinden (%49,45; n=45) istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0,01). Ancak çocuk hakları hakkında eğitim almamış katılımcılar, eğitim alan katılımcılara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde fazla oranda (p=0,019), karar verme yeterliliği olan 18 yaşından küçük bireylerden tıbbi girişim öncesi aydınlatılmış onam alınması gerektiğini bildirmişlerdir (%44,83; n=65’e karşı %20.69; n=30). Katılımcıların çoğunluğu, 18 yaşından küçük bireylerde acil durumlarda yasal temsilcinin izni olmadan girişim yapılabilmesini etik ve yasal olarak uygun bulmuştur (%59,5; n=88) (p <0.001). Katılımcılar, 18 yaşından küçük bireyin yasal temsilcisi olmadan girişim yapılmasının etik ve yasal olarak uygun olduğunu düşünmektedir (%36,7; n=54) (p <0.001).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışma ile daha önce çocuk hakları konusunda eğitim almış ve almamış katılımcıların çocuk hakları ve çocuklarda aydınlatılmış onam hakkında bilgi seviyeleri ve tutumları karşılaştırılmıştır. Ancak katılımcıların çocuk hakları hakkında daha önce aldığı eğitimin niteliği sorgulanmamıştır. Alınan eğitimin çocuk hakları üzerinde yasal bilgi seviyesini anlamlı olarak artırmadığı bu çalışma ile gösterilmiştir. Tıp fakültesi öğrencilerinin çocuk haklarına ve çocuklarda aydınlatılmış onama yönelik tıbbi deontoloji ve etik eğitimi kapsamında konuya odaklanmış bir dersin olması, bilgi seviyelerinin artması ve tutumlarının gelişmesini sağlayabilir. Bu çalışma, tıp fakültelerinde ve hekimlere yönelik hazırlanacak eğitimlerde odaklanılması gereken konulara ışık tutmuş, hekimlerin ve tıp fakültesi öğrencilerinin çocuk hakları ve çocuklarda aydınlatılmış onam konularında tamamlanması gereken eksik kalan bilgileri ve geliştirilmesi gereken tutumlarını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler: Aydınlatılmış onam, çocuk hasta, çocuk hakları, sağlık çalışanları, tıp öğrencileri


Gürkan Sert, Can Ilgın, Elif Samiye Duru, Canan Kalmaz, Gizem Karagöl, Janda Hasso, Refia Katmer, Sena Ecin. Assessment of Knowledge and Attitudes of Physicians Serving Pediatric Patients on Children›s Rights and Informed Consent in Children. Osteoporoz. 2018; 5(2): 48-63

Corresponding Author: Can Ilgın, Türkiye


TOOLS
Full Text PDF
Print
Download citation
RIS
EndNote
BibTex
Medlars
Procite
Reference Manager
Share with email
Share
Send email to author

Similar articles
PubMed
Google Scholar