Çocuk Onkoloji Hastalarında Erken Dönem Akut Organ Toksisiteleri, Biyokimyasal Ve Metabolik Değişikliklerin Değerlendirilmesi

¹Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Bursa
²Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Onkoloji Bilim Dalı, İstanbul
³Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Onkoloji Bilim Dalı, Bursa

GİRİŞ ve AMAÇ: Çocukluk çağı kanserlerinde organ toksisiteleri yüksek oranda görülmekte olup, kemoterapinin aksamasına ve prognozun giderek kötüleşmesine yol açabilirler. Bu çalışmada; kanserli çocuklarda tedavinin akut döneminde tümör ve/veya kemoterapi ile ilişkili görülen organ toksisiteleri, biyokimyasal ve metabolik anormalliklerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Üçüncü basamak bir sağlık kuruluşunda 01.01.2010-31.12.2015 tarihleri arasında kemoterapi alan 305 lenfoma ve solid tümörlü hastanın verileri retrospektif olarak değerlendirildi. Yaş, cinsiyet, kanser evresi, kemoterapi grubu, cerrahi ve radyoterapinin, tedavinin ilk 30 gün içindeki organ toksisitesi üzerine etkileri analiz edildi.
BULGULAR: Hastaların başvurudaki yaş ortalaması 97 ay, erkek/kız oranı 1.5 idi. En sık görülen tanılar sırasıyla lenfomalar (%27.6), SSS ve spinal kanal tümörleri (%12.5) ve nöroblastomdu (%11.8). Hastaların tümüne kemoterapi, %61.3’üne (n=187) cerrahi, %13.1’ine (n=40) radyoterapi uygulandı. Hastaların %59’unda (n=180) organ toksisitesi saptandı. Alkilleyici ajan, antimetabolit ve bitki kökenli ilaç kullanımı ve cerrahi uygulanmaması hepatotoksisite için risk faktörleriydi (p<0.05). Nefrotoksisite için tek risk faktörü antimetabolit ilaç kullanımıydı. En sık görülen elektrolit bozukluğu, hastaların %56.7'sinde (n=173) görülen hiponatremiydi. Çalışma döneminde organ toksisitesi, metabolik bozukluk ya da elektrolit dengesizliği ile ilişkisiz olarak 2 hasta kaybedildi.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Organ toksisitesi, biyokimyasal, elektrolit ve metabolik anormalliklerin oranının oldukça yüksek olduğu saptandı. Bu oranların yüksekliğinin tümör yükünün ve organ tutulumunun fazlalığı ve uygulanan kombine kemoterapilerin yoğunluğu ile ilişkili olduğu düşünüldü. Bu oranların yüksek olmasına rağmen, ilişkili mortalite gözlenmedi. Bu patolojilerin erken saptanması, yakın takibi ve buna yönelik tedavilerin multidisipliner yaklaşımla hemen uygulanması mortalite gözlenmeme nedeni olarak açıklandı.

Anahtar Kelimeler:

Evaluation of Early Acute Organ Toxicity, Biochemical and Metabolic Changes in Pediatric Oncology Patients

¹Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Bursa Uludağ University, Bursa, Turkey
²Faculty of Medicine, Division of Pediatric Oncology, Department of Pediatrics, Biruni University, Istanbul, Turkey
³Faculty of Medicine, Division of Pediatric Oncology, Department of Pediatrics, Bursa Uludağ University, Bursa, Turkey

INTRODUCTION: Organ toxicity is common in childhood cancers and can cause delays in chemotherapy and worsening of prognosis. In this study, we aimed to evaluate organ toxicities, biochemical and metabolic abnormalities associated with the tumor and/or chemotherapy in the acute phase of treatment in children with cancer.
METHODS: The data of 305 patients with lymphoma and solid tumors who received chemotherapy between 01.01.2010 and 31.12.2015 in a tertiary healthcare facility were retrospectively evaluated. The effects of age, gender, cancer stage, chemotherapy group, surgery and radiotherapy on organ toxicity in the first 30 days of treatment were analyzed.
RESULTS: The mean age of the patients at admission was 97 months, and the male/female ratio was 1.5. The most common diagnoses were lymphomas (27.6%), CNS and spinal canal tumors (12.5%) and neuroblastoma (11.8%). Chemotherapy was applied to all the patients, surgery to 61.3% (n = 187), and radiotherapy to 13.1% (n = 40). Organ toxicity was detected in 59% (n = 180) of the patients. The use of alkylating agents, antimetabolites, plant products, and no surgery were risk factors for hepatotoxicity (p<0.05). The only risk factor for nephrotoxicity was antimetabolite drug use (p<0.05). The most common electrolyte disorder was hyponatremia, observed in 56.7% (n = 173) of the patients. Two patients died during the study period, which were not due to organ toxicity, metabolic disease, or electrolyte disturbance.
DISCUSSION AND CONCLUSION: The rate of organ toxicity as well as biochemical, electrolyte, and metabolic abnormalities were found to be high. These high rates were thought to be related to the excessive tumor burden and organ involvement and the intensity of the combined chemotherapies applied. No associated mortality was observed despite these high rates. Early detection of these pathologies, close follow-up and immediate treatment with the multidisciplinary approach to treatment were described as the reason for the absence of mortality.

Keywords:

Hasan Türkmen, Metin Demirkaya, Betül Sevinir. Evaluation of Early Acute Organ Toxicity, Biochemical and Metabolic Changes in Pediatric Oncology Patients. . 0; 0: 0-0

Sorumlu Yazar: Hasan Türkmen, Türkiye