Kafe ve Restoranlarda Tütün Kontrol Kanunu’nun Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada 2008 yılında tütün yasasının yürürlüğe girmesinden üç yıl sonra Ankara’nın kent merkezinde yer alan bir ilçesinde bulunan bazı kafe-restoranların işletmecileri/çalışanları ile müşterilerinin yasa-uygulanmasıyla ilgili bazı bilgileri, tutum ve davranışlarının öğrenilmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki çalışmada 105 kafe-restoran, 113 işletmeci/çalışan ve 386 müşteri ile yüz-yüze veri toplama tekniği ile 2 farklı form kullanılarak görüşülmüştür. Bir de işletme gözlem formu kullanılmıştır. SPSS 15.0 ile ki-kare, t-testi kullanılmıştır. Araştırma için idari izin alınmıştır.
Bulgular: Çalışanların yaş ortalaması 30,1±8,32;%82,3’ü erkek, %54,0'ı sigara kullanmakta; müşterilerin yaş ortalaması 27,7±8,61; %53,6’sı kadın ve %39,4'ü sigara kullanmaktadır. Pasif etkilenimin yol açabileceği sorunlar (p=0,024); sigaranın ölüme sebep olabileceği konusunda sigara kullanan ve kullanmayan müşterilerin düşünceleri (p<0,001) arasında fark vardır. Sigara kullananların %80,3’ü, kullanmayanların %74,3’ü alkol servisi olan restoranlarda yasak olduğunu belirtmiştir. Yasanın sigarayı bırakma konusunda yardımcı olacağı görüşüne katılım sigara içmeyen ve içen çalışanlar arasında; ayrıca sigara içmeyen ve içen müşteriler arasında istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,004;p<0,001). Araştırmacıların gözlemlerine dayalı olarak, işletmelerin %7,6’sında yasak ile ilgili levhanın bulunmadığı, kullananlar, %12,6’sında kül tablası olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Tütün bağımlılığı konusu bireysel bir sorun olmakla beraber tütün kullanım sıklığı bir halk sağlığı sorunudur. Bireysel yaklaşımların yanısıra yasanın toplumsal düzeyde kabul edilmesi ve uygulamaların benimsenmesi gerekmektedir. Sigara içen ve içmeyen bireylerin yasanın sigara bırakmaya yararlı olacağı konusunda fikir ayrılığı mevcuttur. Tütün kullanımının ve tütüne bağlı sağlık sorunlarının azaltılması için kapsamlı tütün kontrolü uygulamalarının denetlenmesi ve kurallara uyması sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: İşletme, Kafe, Restoran, Tütün, Yasa