Türk filmlerinde sigara görüntüsü sıklığı ve süresi

Türkiye’de kapsamlı tütün kontrolü kanunu tütün ürünlerinin reklam ve tanıtımı ile tütün endüstrisi tarafından sponsorlukları yasaklamıştır. Tütün ürünleri reklamı televizyonda, bilbordlarda ve yazılı basında yasaklanmıştır, ancak sinema filmlerine yönelik bir yasaklama söz konusu değildir. Sinema filmlerinde tütün ürünleri reklam ve tanıtımının sıklığı ve süresini incelemek amacı ile yapılan bu tanımlayıcı çalışmada 2016 yılının ikinci yarısında vizyonda olan Türk filmlerinden çok izlenen 60 film seçilmiştir. Üniversite mezunu iki genç erkek gözlemci çalışmanın amacı ve yöntemi konusunda eğitilmiştir. Daha sonra bu iki gözlemci birbirinden bağımsız olarak filmleri izlemişler ve sigara görüntüsü veya tütün ürünü görüntüsü olan sahneleri hazırlanmış olan form üzerinde işaretlemişlerdir. İzlenen 60 filmin 36 tanesinde (%60) sigara içilmesi veya tütün ürünü görüntüsü vardı. Bu filmlerde ortalama olarak 4,75 kez tütün ürünü görüntüsü vardı (ortanca değer 3). Tütün ürünü görüntüsünün ortalama süresi de yaklaşık olarak 3,5 dakika idi (198 saniye). Sigara içen kişiler çoğunlukla asıl karakter olan kişilerdi ve görüntüler çoğunlukla çocuklar ve gençler açısından çekici olabilecek şekilde heyecanlı veya romantik ortamlarda idi. Tütün Kontrolü Çerçece Sözleşmesi’ne (Madde 13) göre sinema filmlerinde sigara görüntüsü olması tütün ürünleri reklamı olarak kabul edilmelidir; bu durum çocuk ve gençlerin sigara içme davranışına yönelmesi bakımından önemlidir. Bu nedenle sinema filmlerinde sigara görüntüleri olmasının kontrol edilmesi özellikle çocuk ve gençlerin sigara içmeye yönelmesinin önlenmesi açısından önemlidir. Sinema filmleri içindeki sigara görüntülerinin azaltılması bakımından filmlerin içine tütün karşıtı mesajlar ve uyarı mesajları yerleştirilebilir.