Üçüncü el sigara dumanı maruziyeti ve sonuçları

Sigara kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar ve ölümler dünyada hala önde gelen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Günümüzde aktif sigara içiminin ve ikinci el sigara dumanının sağlık üzerine olan zararlı etkileri net olarak bilinmektedir. Ancak yeni bir kavram olan üçüncü el sigara dumanı (ÜESD) maruziyeti kavramı, çevresel ve halk sağlığı alanında nispeten yeni bir tanımdır. Üçüncü el sigara dumanı (ÜESD), sigara dumanı artıkları ile yüzey ve toza yerleşen parçacıklardan oluşmaktadır. Ev tozu örneklerinde tütüne özgü nitrozaminlerin (TSNA) varlığını değerlendiren çalışmalar ÜESD’nin TSNA’ya maruziyet için önemli bir kaynak olduğunu göstermiştir. İnsan maruziyetini tahmin etmede hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, ÜESD’nin iç yüzeylerde ve tozlarda haftalarca aylarca kalabilen tütün duman bileşikleri içerdiğini ve havaya da gaz halinde tekrar yayıldığını tespit etmiştir. Ayrıca çevredeki yüzeylerde ve tozda kalan ÜESD bileşikleri çeşitli kimyasal reaksiyonlar sonucunda ek toksinler üretebilmektedir. ÜESD’nin bir bütün olarak sağlık etkilerini tahmin etmek için henüz erken olsa da, literatürde TSNA’ların sağlık üzerine etkileri daha önce rapor edilmiştir. Gelecekteki çalışmalar ise ÜESD’nin insanlar üzerindeki biyolojik etkilerini ve sonuçlarını araştırmaya yönelik olmalıdır. Bu makalede ÜESD maruziyetinin önemi ve bu konuda yapılmış güncel çalışmaların sonuçları irdelenecektir.